Laporan oleh YB Karpal Singh (Ahli Parlimen Bukit Gelugor) dan YB Sivarasa Rasiah (Ahli Parliamen Subang) sebagai ahli-ahli Jawatankuasa Hak dan Kebebasan mengenai Usul yang dirujukkan oleh Dewan pada 22.4.10 berhubung dengan Yang Berhormat Ketua Pembangkang Dato Seri Anwar bin Ibrahim (Ahli Parlimen bagi Permatang Pauh):
1. Laporan ini dibentangkan oleh kami kepada Jawatankuasa Hak dan Kebebasan [“Jawatankuasa”] selaras dengan Peraturan-peraturan Mesyuarat 83(12)(a) berhubung dengan Peraturan-peraturan Mesyuarat Dewan Rakyat berdasarkan penyertaan kami sebagai ahli-ahli Jawatankuasa pada empat (4) mesyuarat yang telah diadakan berhubung dengan perkara yang dirujukkan pada 17.5.10, 8.6.10, 9.6.10 dan 3.12.10, untuk dibentangkan kepada Majlis sebagai sebahagian daripada laporan yang telah dibuat oleh Jawatankuasa kepada Majlis di bawah Peraturan-peraturan Mesyuarat 86(1).
2. Laporan dibentangkan bertentangan dengan siasatan oleh Jawatankuasa selaras dengan Usul untuk merujuk Dato Seri Anwar Ibrahim [“DSAI”], Ketua Pembangkang Parlimen Malaysia, kepada Jawatankuasa yang telah dibentangkan oleh Menteri di Jabatan Perdana Menteri, Dato Seri Mohamed Nazri bin Abdul Aziz [“Menteri Nazri”] kepada Majlis dan diluluskan oleh Majlis pada 22.4.2010 walaupun ahli-ahli pembangkang telah melangkah keluar daripada Majlis.
2.1. Usul telah ditimbulkan oleh Menteri Nazri bagi kenyataan berikut yang telah dibuat oleh DSAI dalam Dewan Rakyat pada 17.3.2010.
“1999 Satu Israel. 2009 APCO menasihati Perdana Menteri Dato’ Sri Mohd Najib 1Malaysia”
2.2. Kenyataan, apabila dibaca dari segi konteks, menunjukkan bahawa APCO Worldwide [“APCO”] telah memberi nasihat kepada Perdana Menteri berhubung dengan konsep 1Malaysia beliau.
3. Tujuan laporan ini adalah untuk membuka mata ahli-ahli Majlis mengenai persendaan terhadap keadilan yang telah dilakukan terhadap DSAI dengan menolak hak beliau untuk:-
3.1. mempunyai peguam undang-undang bagi mewakili beliau dalam pembelaannya;
3.2. mendengar keterangan yang ditujukan terhadap beliau dan menguji keterangan tersebut melalui pemeriksaan balas; dan
3.3. memanggil saksi-saksi dan mengemukakan pembelaan beliau sendiri; dan
3.4. juga untuk menunjukkan pandangan kami berhubung dengan implikasi apabila didapati bahawa DSAI adalah bersalah atas pelanggaran hak dan kebebasan dalam keadaan-keadaan kes ini.
4. Ia akan menjadi jelas daripada laporan berikut bahawa terdapat penafian yang melampau dan secara terang-terangan terhadap DSAI berhubung dengan hak kepada satu perbicaraan yang adil di hadapan Jawatankuasa oleh Speaker Dewan Rakyat (dalam keupayaan beliau sebagai Pengerusi Jawatankuasa) [“Speaker”] dan ahli-ahli Jawatankuasa yang bekerjasama rapat dengan pemerintah Barisan Nasional, dan yang secara kolektif membentuk majoriti dalam Jawatankuasa. Untuk rekod, ahli-ahli Jawatankuasa adalah:-
4.1. Speaker Dewan
4.2. YB Beluran - Barisan Nasional ( yang juga merupakan Timbalan Speaker)
4.3. YB Muar - Barisan Nasional
4.4. YB Alor Gajah - Barisan Nasional
4.5. YB Batang Sadong - Barisan Nasional
4.6. YB Subang – Pakatan Rakyat
4.7. YB Bukit Gelugor – Pakatan Rakyat
5. Ini adalah rayuan kepada ahli-ahli Majlis untuk mengenepikan kesetiaan parti dan untuk mencetuskan objektif dalam meluluskan penghakiman ke atas ahli rakan Dewan Rakyat. Sebagai ahli-ahli majlis pada ogos ini, kami sepatutnya sentiasa bertindak selaras dengan prinsip keadilan asasi dan keadilan prosedur.
6.Kami juga mesti sedar bahawa prosiding ini akan menimbulkan ancaman yang teruk dan tidak pernah berlaku sebelum ini kepada hak untuk kebebasan bersuara dalam Dewan Rakyat. Sekiranya kenyataan dibuat oleh DSAI dianggap sebagai pelanggaran hak dan kebebasan, maka kami akan melakukan membuat kerosakan yang melampau dan kekal kepada hak asasi dalam kebebasan bersuara yang dinikmati oleh ahli-ahli Parlimen dan tanpanya yang mana Parlimen tidak akan dapat berfungsi secara bermakna. Ia akan menimbulkan kesan yang kekal ke atas imej awam Parlimen Malaysia di sini dan di seluruh dunia. Kami akan menyatakan dengan lebih ketara lagi mengenai perkara ini apabila kami membincangkan merit-merit berhubung dengan usul selanjutnya.
Kronologi Fakta
7. Peristiwa-peristiwa material dinyatakan secara ringkas di bawah. Keterangan mengenai apa yang telah berlaku dalam mesyuarat Jawatankuasa adalah tidak menyeluruh, dan bagi penerangan sepenuhnya, rujukan akan dibuat kepada minit-minit.
17.3.2010
DSAI membuat kenyataan dalam Dewan Rakyat berhubung dengan perkaitan di antara APCO, Kerajaan Malaysia dan konsep 1Malaysia
Rujuk Hansard 17.3.2010
22.3.2010
YB Kota Belud mendakwa bahawa DSAI telah mengelirukan Dewan Rakyat yang bercanggah dengan Peraturan 36(12) Peraturan-peraturan Mesyuarat.
Menteri Nazri bercakap bagi pihak kerajaan mencadangkan agar DSAI diberi tempoh 1 minggu untuk menjelaskan maksud beliau dan untuk membetulkan sebarang kesilapan dakwaan dari segi fakta.
Rujuk Hansard 22.3.2010
30.3.2010
DSAI menyediakan penjelasan terperinci kepada Dewan Rakyat dengan mengemukakan asas berhubung dengan kenyataan beliau yang menentang perkaitan di antara APCO, Kerajaan Malaysia dan konsep 1Malaysia, serta juga perkaitan di antara APCO dan kerajaan Israel.
Beliau selanjutnnya telah mencabar Perdana Menteri Najib (“PM”) untuk menafikan mengikut kategori bahawa mana-mana individu yang mempunyai hubung kait dengan APCO atau firma-firma bersekutunya telah terlibat dalam mewujudkan konsep 1Malaysia. Tiada jawapan telah diberikan oleh PM.
No: 1 Petikan Hansard 30.3.2010
22.4.2010
Menteri Nazri berucap bagi pihak Kerajaan menimbulkan usul untuk merujuk DSAI kepada Jawatankuasa kerana telah mengelirukan Dewan Rakyat apabila membuat kenyataan berikut:-
“1999 Satu Israel. 2009 APCO memberi nasihat mengenai konsep 1Malaysia Perdana Menteri Dato’ Sri Mohd Najib”.
Usul selanjutnnya mencadangkan agar Jawatankuasa mengesyorkan hukuman sewajarnya terhadap DSAI, untuk diluluskan oleh Dewan Rakyat dalam perkara ini [“Usul Kerajaan”].
Atas penjelasan yang telah dipohon oleh ahli-ahli Dewan Rakyat yang lain mengenai sama ada Usul Kerajaan yang mengandaikan bahawa DSAI adalah bersalah kerana mengelirukan Dewan Rakyat, Speaker (pada muka surat 5 dan 11) menyatakan bahawa prosedur berikut akan diikuti berhubung dengan rujukan kepada Jawatankuasa:
a) Usul Kerajaan pertamanya hendaklah didebatkan dan diluluskan oleh Dewan Rakyat;
b) Sekiranya usul tersebut diluluskan, Jawatankuasa kemudiannya akan menyiasat perkara tersebut dengan memanggil semua saksi yang berkenaan termasuk Ahli-ahli Parlimen berkenaan dan melihat pada semua dokumen berkenaan;
c) Jawatankuasa akan membuat keputusan dan pengesyoran mereka kepada Dewan Rakyat
d) Dewan Rakyat kemudiannya akan membuat perdebatan mengenai sama ada pengesyotan tersebut boleh diterima.
No: 2 Petikan Hansard 22.4.2010
17.5.2010
Mesyuarat Jawatankuasa Pertama
Ia telah dipersetujui oleh ahli-ahli Jawatankuasa bahawa semua saksi berkenaan akan dipanggil. DSAI tidak dimaklumkan mengenai Mesyuarat Jawatankuasa Pertama tersebut dan oleh yang demikian beliau tidak menghadirkan diri.
No: 3 (Agenda bagi Mesyuarat PRPC)
7.6.2010
DSAI menghantar surat kepada Speaker mengesahkan (sebagai balasan kepada surat bertarikh 25.5.10 daripada Setiausaha Jawatankuasa) bahawa beliau akan hadir dan memberikan keterangan dalam perbicaraan Jawatankuasa pada 8.6.2010. Beliau juga meminta untuk diwakili oleh peguam, perbicaraan disiarkan kepada umum, untuk dibenarkan mengemukakan senarai saksi-saksi beliau dan meminta bagi senarai saksi-saksi yang akan di panggil oleh Jawatankuasa.
No: 4 (surat DSAI bertarikh 7.6.2010)
8.6.2010
Mesyuarat Jawatankuasa Kedua
Jawatankuasa menimbangkan permohonan oleh YB Puchong dan ahli-ahli Dewan Rakyat yang lain untuk hadir semasa prosiding Jawatankuasa. Permintaan telah ditolak melalui undi 4:2 (empat ahli Barisan Nasional (“BN” ) iaitu YB Alor Gajah, YB Batang Sadong, YB Beluran (Timbalan Speaker) dan YB Muar mengundi untuk menolak; kami, dua ahli Pakatan Rakyat mengundi untuk memberikan kebenaran untuk hadir).
Kami menyokong permohonan atas dasar bahawa ia adalah amalan sedia ada menurut autoriti Amalan di Parlimen Erskine May (“Erskine May “Parliamentary Practice”) (lihat muka surat 755, Edisi ke 23, Lexis-Nexis Butterworths) untuk berhak hadir pada prosiding-prosiding Jawatankuasa yang mana orang awam tidak dibenarkan melainkan kehadiran mereka menghalang urusan jawatankuasa. Kami tidak mendapati sebarang alasan bagi halangan tersebut akan berlaku.
DSAI kemudiannya dipanggil dan membuat permohonan untuk diwakili oleh peguam. Permohonan itu ditolak atas dasar undi yang sama seperti mana di atas yang menafikan permintaan bagi representasi mengikut undang-undang. Empat ahli BN mengundi untuk menolak representasi oleh peguam; kami pula mengundi memihak kepadanya. Walau bagaimanapun DSAI dimaklumkan oleh Speaker bahawa peguam beliau dibenarkan hadir bagi memberi nasihat.
No 5 – Erskine May muka surat 755
8.6.2010
Kami kemudiannya dimaklumkan pada hari tersebut bahawa Jawatankuasa berhasrat untuk memulakan prosiding pada 9.6.2010 dengan memeriksa Menteri Nazri dan wakil daripada APCO.
8.6.2010
DSAI menghantar surat kepada Speaker mengesahkan bahawa Jawatankuasa telah bersetuju untuk membenarkan peguan DSAI hadir bagi menasihati beliau. Beliau juga menyatakan bahawa beliau telah dimaklumkan bahawa Jawatankuasa akan teruskan prosiding memulakannya tanpa kehadiran beliau pada hari berikutnya, iaitu pada hari Rabu 9.6.10 untuk mendengar keterangan saksi-saksi dan meminta agar beliau dibenarkan hadir dalam prosiding pada 9.6.2010 bersama peguam beliau untuk tujuan mempunyai akses kepada keterangan diberikan oleh saksi-saksi tersebut dan hak untuk memeriksa balas mereka.
No: 6
(surat DSAI bertarikh 8.6.2010)
9.6.2010
Mesyuarat Jawatankuasa Ketiga
Ia telah dinyatakan dalam agenda bagi mesyuarat jawatankuasa ketiga bahawa Menteri Nazri dan Brad Staples, Ketua Eksekutif APCO bagi Eropah, Timur Tengah dan Afrika [“CEO APCO”] akan dipanggil untuk memberikan keterangan mereka dihadapan Jawatankuasa.
Walaupun tidak dimaklumkan secara rasmi mesyuarat tersebut, DSAI bersama dengan peguamnya, Dato Ambiga Sreenevasan, telah menghadiri mesyuarat tersebut. DSAI kemudiannya terus memperbaharui permohonan beliau untuk diwakili peguam. Permohonan peguam beliau untuk bercakap bagi pihak beliau dan mengemukakan kepada Jawatakuasa, hanya atas isu ini telah dinafikan oleh Speaker.
Kebenaran untuk membenarkan DSAI untuk diwakili oleh peguam sekali lagi telah ditolak selepas undi yang sama seperti sebelumnya - 4:2 menentang.
Walau bagaimanapun, Speaker bersetuju untuk membenarkan DSAI sendiri hadir apabila keterangan saksi diberikan di hadapan Jawatankuasa dan selanjutnnya memeriksa balas saksi-saksi. DSAI kemudiannya meninggalkan mesyuarat tersebut.
Selepas beberapa pertengkaran yang panas pada mesyuarat tersebut, mesyuarat kemudiannya ditangguhkan pada tarikh yang akan ditetapkan oleh Speaker.
No: 7 (Agenda bagi Mesyuarat Jawatankuasa)
9.6.2010
DSAI menghantar surat kepada Speaker mengemukakan senarai saksi-saksi yang beliau kehendaki untuk panggil bagi memberikan keterangan di hadapan Jawatankuasa selaras dengan Peraturan-peraturan Mesyuarat 83(9).
No: 8 (surat DSAI bertarikh 9.6.2010)
20.8.2010
CEO APCO menghantar surat bertarikh 19.8.10 kepada Speaker mengatakan antara lainnya bahawa:-
a) beliau telah datang dari Brussel ke Kuala Lumpur untuk memberi keterangan di hadapan PRPC pada Jun 2010 tetapi beliau telah dinafikan peluang untuk berbuat demikian;
b) APCO menyediakan sokongan komunikasi kepada Kerajaan Malaysia; dan
c) APCO tidak terlibat dalam pembentukan 1Malaysia atau 1Israel.
Atas alasan-alasan yang tidak diketahui, surat ini tidak dibawa untuk perhatian segera Jawatankuasa tetapi hanya dikemukakan di hadapan Jawatankuasa pada mesyuarat (keempat) berikutnya yang diadakan pada 3.12.10 ditetapkan melalui notis yang bertarikh 30.11.10.
No: 9 (surat DSAI bertarikh 19.8.2010)
3.12.2010
Mesyuarat Jawatankuasa Keempat
Notis telah diberikan kepada kami melalui surat bertarikh 30 November 2010 yang tidak membayangkan sebarang agenda khusus bagi mesyuarat. DSAI tidak dimaklumkan berhubung dengan mesyuarat tersebut dan oleh yang demikian beliau tidak menghadirkan diri.
Agenda menunjukkan pada pagi semasa mesyuarat tersebut hanya perbincangan yang telah diadakan “Perbincangan mesyuarat Jawatankuasa ...”
Surat tersebut di atas oleh CEO APCO yang bertarikh 19.10.2010 yang dialamatkan kepada Speaker telah ditunjukkan kepada Ahli-ahli Jawatankuasa.
YB Muar mencadangkan agar Jawatankuasa membuat keputusan mengenai perkara berdasarkan surat daripada CEO APCO dan jawapan oleh Menteri Koh Tsu Koon dan Menteri Nazri yang bertarikh 22.10.09, 18.3.10 dan 29.3.10 bagi pihak Jabatan Perdana Menteri kepada 3 soalan oleh ahli Majlis (“jawapan Jabatan PM”) tanpa mendengar sebarang keterangan daripada mana-mana saksi yang dicadangkan sebagaimana diputuskan sebelum ini. Beliau berpendapat bahawa dokumen-dokumen ini adalah mencukupi bagi Jawatankuasa untuk membuat keputusan.
Speaker juga menimbulkan perkara tersebut berhubung dengan Peraturan-peraturan Majlis Mesyuarat 82 dan khususnya 82(11) .
Kami membantah atas dasar, antara lainnya, bahawa Speaker telah memberikan jaminan dalam Dewan Rakyat bahawa Jawatankuasa akan ,menyiasat perkara ini dengan memanggil semua saksi berkenaan termasuk Ahli-ahli Parlimen berkenaan dan melihat kepada semua dokumen berkenaan, Jawatankuasa juga telah menimbangkan perkara tersebut dan membuat keputusan untuk memanggil saksi-saksi termasuk DSAI. Fakta semata-mata berhubung dengan surat oleh APCO tidak boleh digunakan sebagai asas bagi mengubah semua yang tersebut dan melanggar peraturan asasi berhubung dengan keadilan dan keadilan asasi. Nota-nota prosiding Jawatankuasa akan menunjukkan pertikaian yang dibuat oleh beberapa ahli.
Usul YB Muar telah diletakkan untuk diundi dan diluluskan oleh undi 4:2 yang serupa seperti sebelum ini.
Kami memaklumkan Speaker bahawa kami tidak lagi dapat mengaitkan diri kami selanjutnya dengan prosiding memandangkan pelanggaran yang melampau ke atas ketidakadilan prosedur dan ketidakadilan yang melampau telah dilemparkan ke atas DSAI dengan menafikan beliau akan hak asas beliau untuk didengar. Kami kemudiannya menarik diri daripada prosiding pada masa tersebut.
Ketidakadilan Prosedur
8. Daripada kronologi di atas, ia adalah bukti bahawa Jawatankuasa telah menafikan DSAI akan hak beliau untuk:-
8.1. mempunyai peguam undang-undang untuk hadir bagi membantu beliau dalam pembelaannya;
8.2. mendengar keterangan yang ditujukan terhadap beliau dan menguji keterangan tersebut melalui pemeriksaan balas; dan
8.3. memanggil saksi-saksi dan untuk mengemukakan pembelaan beliau.
8.4. Mendengar keterangan beliau secara persendirian mengenai fakta-fakta dan isu-isu yang ditimbulkan oleh beliau
Hak kepada peguam undang-undang
9. DSAI telah membuat permohonan kepada Jawatankuasa untuk diwakili oleh peguam undang-undang yang hadir untuk membantu beliau dalam pembelaan beliau semasa prosidingnya.
10. Permohonan DSAI adalah wajar memandangkan fakta bahawa Usul Kerajaan adalah usul bahawa DSAI telah bertindak dalam menghina Dewan Rakyat atas kenyataan yang dikatakan mengelirukan Dewan Rakyat.
10.1. Ia adalah penting bahawa sekiranya didapati bersalah, hukuman yang mungkin dikenakan ke atas DSAI termasuk hukuman penjara sehingga 60 hari[1]
10.2. Fakta bahawa Usul Kerajaan mungkin mengenakan sanksi sedemikian ke atas DSAI dalam perlaksanaan beliau dalam peranan Ahli Parlimen dan sebagai Ketua Pembangkang sendiri secara jelas menunjukkan keperluan untuk memberikan kepada DSAI, peluang sepenuhnya unutk mempertahankan diri beliau.
11. Adalah penting untuk diperhatikan bahawa Peraturan-peraturan Majlis Mesyuarat secara khusus memperuntukkan agar DSAI boleh diwakili oleh peguam undang-undang dalam prosiding di hadapan PRPC, dengan syarat bahawa kebenaran tersebut adalah yang pertama diberikan oleh Jawatankuasa.
11.1. Peraturan 83(7A) Peraturan-peraturan Mesyuarat menyatakan bahawa mana-mana pihak yang menjalankan siasatan dalam bentuk subjek melalui Jawatankuasa Terpilih boleh diwakili oleh peguam, sekiranya kebenaran diberikan oleh Jawatankuasa Terpilih.
12. Menolak hak DSAI untuk diwakili oleh peguam undang-undang dengan demikian mempersendakan peruntukan ini. Sekiranya budi bicara untuk membenarkan representasi undang-undang tidak akan dilaksanakan dalam keadaan-keadaan kes penting ini yang melibatkan Ketua Pembangkang sedikit sebanyak dan dengan implikasi teruk sedemikian bagi kebebasan bersuara di Parlimen, bilakah sebenarnya ia akan dilaksanakan?
13. Ia jelasnyata pada 9.6.10, apabila Speaker menolak untuk membenarkan peguam undang-undang DSAI, Dato Ambiga Sreenevasan, yang telah hadir pada prosiding tersebut, untuk mengemukakan kepada Jawatankuasa mengenai kepentingan dalam membenarkan DSAI hak untuk diwakili pada prosiding tersebut, sebelum undi dibuang.
14. Memandangkan pertuduhan pengataan yang ditujukan terhadap DSAI kerana menghina mungkin akan menarik sanksi-sanksi penal, pertuduhan tersebut dianggap seolah-olah seperti kesalahan jenayah dalam Mahkamah Undang-undang. Oleh yang demikian, DSAI sepatutnya diberikan hak dan peluang sepenuhnya untuk mempertahankan diri beliau terhadap kesalahan tersebut sebagaimana diperuntukkan dalam kesalahan jenayah. Ini adalah hak asas yang dilindungi di bawah Perlembagaan Persekutuan serta juga Konvensyen Antarabangsa.
14.1. Artikel 5(1) dan 5(3) Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan bahawa mana-mana orang yang didakwa atas kesalahan jenayah akan diberi kebenaran untuk meminta nasihat dan untuk dipertahankan oleh pengamal undang-undang mengikut pilihan beliau.
14.2. Artikel 14(3) International Covenant on Civil and Political Rights menyatakan bahawa mana-mana orang yang didakwa atas kesalahan jenayah adalah berhak kepada jaminan minimum (“minimal guarantee”), antara lainnya, mempunyai kemudahan bagi penyediaan pembelaan beliau dan untuk berkomunikasi dengan peguam yang telah beliau pilih.
Lihat: Lampiran 12 International Covenant on Civil and Political Rights
15. Pada hakikatnya, dalam kebanyakan Parlimen moden dengan sistem yang bermakna yang mengamalkan demokrasi berparlimen, hak untuk diwakili oleh peguam undang-undang apabila hadir di hadapan Jawatankuasa Terpilih adalah dijamin.
15.1. Sebagai contoh, dalam Parlimen New Zealand, mana-mana orang yang memberikan keterangan di hadapan Jawatankuasa Terpilih adalah berhak untuk meminta nasihat peguam undang-undang di sepanjang prosiding tersebut. Selanjutnya, peguam undang-undang mereka malahan adalah berhak untuk menghujah dan menimbulkan bantahan bagi pihak mereka, dengan kebenaran Jawatankuasa Terpilih.
15.2. Di sini, DSAI bukan sahaja hadir sebagai saksi semata-mata, beliau sebenarnya pesalah yang tindakannya dikatakan sebagai perkara subjek dalam siasatan ini.
Lihat: Lampiran 13 Keadilan Asasi di hadapan Jawatankuasa Terpilih Parlimen New Zealand
16. Kami berpendapat bahawa tidak ada alasan yang munasabah sama sekali telah diberikan oleh Speaker atau mana-mana ahli Jawatankuasa yang mengundi untuk menolak kebenaran tersebut.
17. Kami menerima bahawa Jawatankuasa pada 8.6.10 telah memutuskan untuk membenarkan DSAI, dengan hak terbatas beliau untuk mempunyai peguam beliau hadir dan memberi nasihat kepada beliau di mana perlu. Walau bagaimanapun, hak tersebut bukan merupakan hak yang diperuntukkan di bawah Peraturan-peraturan Majlis Mesyuarat 83(7A).
18. Walau apapun, penafian serius hak DSAI untuk mempunyai peguam undang-undang telah dianggap sebagai (situasi yang berbentuk) akademik apabila Jawatankuasa pada 3.12.10 mengambil keputusan yang lebih drakonian dalam menafikan beliau akan hak untuk hadir secara sendiri, mengemukakan bukti dan memanggil saksi-saksi bagi mempertahankan diri beliau.
Hak untuk mendengar dan menguji bukti
19. DSAI juga telah dinafkan akan hak beliau untuk mendengar bukti terhadap beliau serta juga untuk menguji bukti sedemikian.
19.1. Keadaan ini berlaku walaupun beliau telah menerima jaminan daripada Speaker semasa prosiding dalam Majlis pada 22.4.10 dan pada Mesyuarat Jawatankuasa Kedua dan Ketiga pada 8.6.2010 dan 9.6.10 bahawa beliau akan dibenarkan untuk mendengar semua keterangan saksi yang diberikan di hadapan Jawatankuasa dan peluang untuk bertanyakan soalan kepada saksi-saksi.
20. Satu-satunya “bukti” yang tersedia terhadap DSAI pada masa kami menarik diri daripada prosiding tersebut terdiri daripada:-
20.1. 3 jawapan Jabatan PM yang dibuat oleh Menteri Koh dan Menteri Nazri; dan
20.2. surat yang bertarikh 19.8.2010 daripada CEO APCO.
Lihat Lampiran 14 – 3 jawapan Jabatan PM oleh Menteri Koh dan Menteri Nazri bertarikh 22.10.09, 18.3.10 dan 29.3.10.
21. Adalah amat tidak boleh dipercayai bahawa majoriti daripada Jawatankuasa secara keseluruhannya, berpuashati dalam mengandungi menerima kebenaran dan ketepatan akan semua pengataan yang dibuat oleh CEO APCO tanpa keperluan untuk mendengar daripada beliau secara peribadi atau mengajukan mana-mana soalan selanjutnya kepada beliau.
21.1. Dalam hubungan ini, ia hendaklah diperhatikan bahawa pengataan yang dibuat oleh CEO APCO bukan merupakan kenyataan yang dibuat di bawah kenyataan bersumpah dan oleh mana-mana pandangan munasabah, secara jelas mungkin dianggap sebagai kenyataan yang mementingkan diri sendiri apabila mengambil kira realiti kontrak mereka dengan Kerajaan dan jumlah besar yang telah mereka bayar.
21.2. Jawatankuasa mempunyai kuasa penuh di bawah Seksyen 18 Akta Dewan-Dewan Parliamen (Hak & Kebebasan) 1952 yang dikehendaki saksi-saksi memberi keterangan secara bersumpah. (Lihat Lampiran 15)
21.3. Ia juga hendaklah diperhatikan bahawa sebagai ahli-ahli Jawatankuasa sendiri, kami, walaupun mempunyai soalan untuk ditujukan kepada beliau, peluang kami telah dinafikan untuk berbuat demikian.
21.4. Kami juga memerhatikan bahawa APCO pada sekurang-kurangnya dalam 2 keadaan tertentu, telah membuat kenyataan palsu yang boleh ditunjukkan seperti di bawah:
21.4.1 Pertama, pada 30.3.10, apabila Bernama menyiarkan kenyataan mereka menafikan bahawa mereka bekerja dengan kerajaan Israel. Ini telah didedahkan sebagai kenyataan palsu dalam artikel Straits Times yang bertarikh 31.3.10 di mana ia telah mendedahkan bahawa berdasarkan rekod-rekod Jabatan Keadilan AS (“US Justice Department”), mereka telah melakukan kerja untuk kerajaan Israel pada 1992.
Lihat Lampiran No: 16 artikel Bernama yang bertarikh 30.3.10 dan Straits Times yang bertarikh 31.3.10
21.4.2 Kenyataan palsu kedua terkandung dalam surat APCO yang bertarikh 19.8.10 di mana penulis CEO Brad Staples yang sepatutnya hadir sebagai saksi membuat kenyataan palsu dalam perenggan kedua ”... Saya tidak dibenarkan untuk memberi keterangan”. Ini sama sekali adalah palsu. Beliau mengetahui atau seharusnya mengetahui bahawa prosiding bagi hari tersebut telah ditangguhkan pada tarikh yang akan ditetapkan. Beliau sepatutnya telah dipanggil untuk memberi keterangan pada tarikh tersebut. Tidak ada soalan yang ditimbulkan Jawatankuasa dan Jawatankuasa menolak untuk mendengar keterangan beliau walaupun ia ditimbulkan.
21.5 Berdasarkan dua kenyataan palsu boleh ditunjukkan ini yang dibuat oleh APCO, kredibiliti surat secara jelas boleh dipersoalkan. Ia adalah tidak munasabah untuk hanya menerima pengataan kosong yang dibuat bahawa mereka tidak mempunyai sebarang kaitan dengan pembentukan 1 Malaysia. Ia akan menjadi jelas kepada mana-mana orang/orang-orang yang munasabah bahawa kenyataan APCO adalah untuk kepentingan diri sendiri dan mungkin dengan mudah diperolehi atas permintaan Kerajaan.
21.6 Berhubung dengan jawapan bagi pihak Jabatan PM oleh Menteri Koh dan Nazri, kami memerhatikan bahawa tidak ada seorangpun daripada mereka, dan tidak di mana-mana sekalipun secara jelas menyatakan bahawa APCO tidak terlibat dalam penubuhan konsep 1 Malaysia walau dalam apa cara sekalipun. Ini adalah seiring dengan dengan sikap membisu PM untuk mencabar isu yang dikeluarkan oleh DSAI, yang dari segi kategorinya menafikan bahawa mana-mana individu yang mempunyai hubung kait dengan APCO atau firma-firma bersekutunya telah terlibat dalam mewujudkan konsep 1Malaysia. Tidak ada jawapan telah dibuat sehingga kini sepanjang pengetahuan kami yang dikeluarkan oleh PM.
21.7 Tidak terdapat juga penafian khusus dalam jawapan Menteri Nazri kepada andaian YB Tanah Merah dalam soalan beliau bahawa APCO telah dibayar oleh Perdana Menteri untuk melancarkan konsep 1 Malaysia. Jawapan Menteri Nazri kelihatan cuba untuk menumpukan kepada “promosi” dan mengelakkan sebarang rujukan kepada “pelancaran” dalam soalan.
21.8 Jawapan mereka turut mengulangi bahawa tidak ada syarikat komunikasi sama ada syarikat tempatan atau asing telah dilantik untuk mempromosikan secara khusus konsep 1Malaysia tetapi mendakwa pada masa yang sama bahawa APCO telah dilantik untuk melaksanakan “perkhidmatan komunikasi komprehensif”. Ia mungkin menjadi soalan yang jelas mengenai bagaimana untuk mengasingkan promosi konsep 1Malaysia daripada menyediakan perkhidmatan komunikasi komprehensif. Ia juga jelas daripada jawapan mereka bahawa APCO adalah satu-satunya syarikat (sama ada syarikat tempatan atau asing) yang memainkan peranan utama dalam mengendalikan komunikasi komprehensif atau keseluruhan bagi Kerajaan. Kami juga memerhatikan bahawa kedua-dua Menteri juga mengelak daripada menjawab bahagian soalan-soalan yang bertanyakan tentang berapa banyak kos bagi perkhidmatan tersebut walaupun selepas itu dalam Majlis, Nazri sendiri telah mengesahkan bahawa kos perkhidmatan APCO berada pada sekitar RM 76 juta.
21.9 Dengan menafikan DSAI akan hak beliau untuk memeriksa balas semua individu ini, Jawatankuasa telah ‘mencacatkan’ dengan teruk keupayaan DSAI untuk mempertahankan diri beliau. DSAI tidak akan dapat mengemukakan sebarang soalan kepada mereka bagi menguji ketepatan kenyataan mereka. Ini adalah pelanggaran secara terang-terangan akan peraturan keadilan asasi dan secara jelas merupakan sesuatu yang tidak adil kepada beliau.
Hak untuk memanggil saksi-saksi dan hak untuk didengar
22. Ia juga penting bahawa DSAI telah dinafikan akan hak beliau untuk memanggil saksi-saksi beliau sendiri dalam perkara ini dan hak beliau sendiri untuk didengar.
23. Ini secara jelasa tidak konsisten dengan:-
23.1. representasi dibuat oleh Speaker kepada Dewan Rakyat pada 22.4.2010 di mana beliau telah memberi kepastian kepada majlis bahawa Jawatankuasa akan menyiasat perkara dengan memanggil semua saksi berkenaan termasuk Ahli-ahli Parlimen berkenaan dan melihat pada semua dokumen berkenaan, dan
Lihat: Lampiran No: 1 Hansard 22.4.2010, muka surat 5 dan 11
23.2. keputusan oleh Jawatankuasa pada Mesyuarat Pertama pada 17.5.2010 bahawa semua saksi berkenaan akan dipanggil.
24. Berhubung dengan hak untuk memanggil saksi-saksi, ia adalah penting bahawa Peraturan 83(9) Peraturan-peraturan Mesyuarat secara nyata membenarkan DSAI untuk memanggil saksi-saksi tersebut.
24.1. Dalam pematuhan dengan prosedur yang dinyatakan di bawah Peraturan 83(9) Peraturan-peraturan Mesyuarat, DSAI telah menulis kepada Speaker pada 9.6.2010, iaitu memberikan notis saksi-saksi yang beliau berhasrat untuk panggil bagi memberikan keterangan di hadapan PRPC.
Lihat: Lampiran 7 Surat DSAI yang bertarikh 9.6.2010
24.2. Ia hendaklah diperhatikan bahawa Jawatankuasa tidak mempunyai budi bicara untuk menolak dalam mendengar keterangan saksi-saksi ini kecuali dan melainkan PRPC berpendapat bahawa saksi-saksi tersebut bersikap degil atau akan menyediakan keterangan yang tidak relevan (Peraturan 83(11) Peraturan-peraturan Majlis Mesyuarat).
24.3. Walau bagaimanapun, Jawatankuasa tidak boleh mengambil pendirian bahawa saksi-saksi DSAI bersikap degil atau keterangan mereka adalah tidak relevan memandangkan surat DSAI tidak pernah dikemukakan di hadapan Jawatankuasa dan senarai saksi tidak pernah dibincangkan oleh kami.
24.4. Sekurang-kurangnya, Speaker sepatutnya membawa surat DSAI yang melampirkan senarai saksi untuk perhatian Jawatankuasa bagi perbincangan kolektif dalam menentukan sifat keterangan yang akan diberikan oleh individu-individu ini dan yang berkaitanya kepada prosiding yang ada.
24.5. Di bawah Artikel 14(3) International Covenant on Civil and Political Rights, jaminan minimum yang lain hendaklah diberikan kepada mana-mana orang yang didakwa atas kesalahan jenayah untuk memeriksa, atau telah memeriksa, saksi-saksi terhadap beliau dan untuk mendapatkan kehadiran dan pemeriksaan saksi-saksi tersebut bagi pihak beliau di bawah syarat-syarat yang sama seperti saksi-saksi terhadap beliau.
Lihat: Lampiran 14 International Covenant on Civil and Political Rights
24.6. Kebergantungan oleh Speaker dan Jawatankuasa ke atas Peraturan-peraturan Mesyuarat 82(11) bahawa Jawatankuasa mempunyai budi bicara untuk menolak mendengar sebarang keterangan yang tidak relevan adalah taksiran salah. Sekurang-kurangnya DSAI sepatutnya didengar secara peribadi mengenai apakah bukti yang beliau perlukan daripada saksi-saksi tersebut dan mengapa Jawatankuasa kemudiannya boleh memutuskan sama ada keterangan tersebut adalah relevan di hadapan Jawatankuasa yang dari segi undang-undang boleh menolak untuk memanggil mereka.
25. Penolakan oleh majoriti daripada Jawatankuasa untuk memanggil saksi-saksi yang diperlukan oleh DSAI, atau malahan untuk menimbangkan kesesuaian mereka untuk memberikan keterangan, adalah pelanggaran yang jelas ke atas Peraturan-peraturan Mesyuarat. Kegagalan selanjutnya untuk melayan saksi-saksi DSAI dalam cara yang sama sebagaimana saksi-saksi yang lain, yang mana keterangan mereka telah diambil kira sebagai secara jelas bersifat tidak jujur di pihak majoriti Jawatankuasa.
26. DSAI telah mengatakan dalam ucapan beliau dalam Majlis bahawa perhubungan di antara orang-orang penting dalam APCO, firma-firma bersekutunya dan penasihat-penasihat dan orang-orang yang terlibat dalam program 1 Malaysia di pejabat Perdana Menteri Najib telah bermula dengan bagus sebelum kontrak ditandatangani pada Ogos 2009 di antara APCO dan Kerajaan. Beliau telah memberi keterangan mengikut keadaan dalam ucapan beliau di Parlimen dengan menyatakan, antara lainnya, bahawa laporan media yang boleh dipercayai mengatakan bahawa APCO telah membantu Najib menyusun strategi 100 hari beliau termasuk pesanan 1 Malaysia dan inisiatif-inisiatif beliau yang lain. Ia serupa dengan yang dilaporkan bahawa APCO telahpun mempunyai pegawainya yang diletakkan di pejabat Najib sejak hari-hari awal pentadbiran (lihat Hansard 30.3.10 muka surat 34. Pada pandangan kami, dengan mengikut mana-mana standard munasabah, ini adalah lebih daripada asas yang mencukupi bagi mengatakan bahawa APCO sebenarnya terlibat dalam pesanan 1 Malaysia. Ini diperkukuhkan lagi melalui fakta bahawa Kerajaan secara rasmi telah mengupah APCO dari Ogos 2009 dengan tugasan “komunikasi komprehensif” bagi “rangkaian meluas inisiatif pemulihan” (lihat Hansard 30.3.10 muka surat 33)(Lihat Lampiran 1). Ia sekarang telah diketahui umum bahawa Kerajaan sendiri telahpun membayar sehingga RM 76 juta bagi perkhidmatan APCO tersebut.
27. Dari segi perhubungan APCO dengan Kerajaan Israel, DSAI dalam Majlis, telah mengemukakan perkara-perkara khusus berhubung dengan perhubungan secara kontrak di antara APCO dan Israel dan juga memberikan butir-butir mengenai hubung kait rapat di antara orang-orang penting dalam APCO dan tokoh-tokoh kanan dalam penubuhan perisikan dan pertahanan Israel. Beliau juga menimbulkan kebimbangan tentang penggunaan firma seperti APCO mengambil kira reputasinya bagi memberi khidmat kepada pelanggan-pelanggan seperti bekas diktator Nigeria, Sani Abacha, Presiden sepanjang hayat Kazakhstan, Nursultan Abishuly Nazarbayev antara lainnya. Menimbulkan isu-isu ini secara jelas adalah dalam peranan dan tanggungjawab beliau sebagai Pemimpin Pembangkang yang mengambil kira bahawa Malaysia, dari segi sejarah merupakan pengkritik hebat Israel khususnya atas layanan mereka terhadap penduduk-penduduk Palestin. Tujuan beliau dalam menimbulkan isu ini adalah untuk memastikan agar Kerajaan mengambil langkah berhati-hati berhubung dengan perhubungan Kerajaan dengan APCO mengambil kira situasi APCO sebelum ini yang telahpun terbukti.
28. Ia mungkin akan menjadi jelas kepada mana-mana tribunal munasabah yang menyiasat kebenaran pengataan DSAI bahawa APCO memberi nasihat mengenai 1Malaysia yang ia merupakan perkara asasi kepada siasatan sedemikian untuk membenarkan saksi-saksi yang berkenaan kepada fakta-fakta sebagaimana dikatakan oleh DSAI untuk dipanggil dan diperiksa secara bersumpah. Malahan, Jawatankuasa mempunyai kuasa penuh untuk berbuat demikian.
29. Hanya selepas memeriksa saksi-saksi tersebut, Jawatankuasa secara munasabah dapat merumuskan satu pendapat mengenai sama ada terdapat fakta-fakta mencukupi yang telah dibuktikan atau sebaliknya untuk menunjukkan asas bagi pengataan DSAI bahawa APCO memberi nasihat mengenai 1Malaysia. Begitu juga, hanya selepas itu ia boleh memutuskan sama ada penafian kosong APCO dalam suratnya yang bertarikh 18.8.10 bahawa ia tidak terlibat dalam 1 Malaysia sebenarnya adalah penafian yang boleh dipercayai.
30. Ia adalah hak yang suci dilindungi di bawah Perlembangaan Persekutuan kami dan sebenarnya adalah salah satu daripada rukun suci (“hallowed tenets”) daripada prinsip-prinsip keadilan asasi bahawa tidak ada orang yang boleh dijatuhkan hukuman tanpa haknya untuk didengar.
31. Prinsip ini adalah berdasarkan maxim latin Audi Alteram Partem – yang bermaksud paling ringkas – untuk mendengar di pihak satu lagi. Ia juga adalah prinsip undang-undang yang dipelihara dengan baik yang telahpun mempunyai akar umbinya sejak zaman purba Greek lagi. Seawal Abad Keenam Belas, hakim-hakim berbangsa Inggeris telah membuat rujukan nyata kepada maxim di atas. Ia telah diringkaskan dengan sebaiknya melalui ungkapan terkenal oleh Hakim Fortescue pada 1723 dalam Kes Dr Bentley bahawa semua pelajar undang-undang diajar apabila membaca mengenai undang-undang:
"… even God himself did not pass sentence upon Adam before he was called to make his defence”
Diterjemahkan sebagai:
"… malahan Tuhan sendiri tidak menjatuhkan hukuman ke atas Adam sebelum beliau dipanggil untuk memberikan pembelaannya”
32. Jawatankuasa hendaklah menyedari mengenai situasi duluan yang berbahaya yang ia telah putuskan dengan cuba untuk menjatuhkan hukuman ke atas DSAI tanpa memberikan beliau, hak dan peluang untuk didengar khususnya dari segi hak dan kebebasan fakta dan keadaan berhubung dengan pengataan yang dibuat terhadap beliau. Isu-isu dari segi fakta telah dipertikaikan secara ‘panas’. Dalam situasi ini, mereka sepatutnya disiasat.
33. Penolakan oleh majoriti Jawatankuasa untuk membenarkan DSAI akan hak dan peluang untuk :-
33.1 mempunyai peguam undang-undang untuk hadir bagi dalam pembelaannya;
33.2 mendengar keterangan yang ditujukan terhadap beliau dan menguji keterangan tersebut melalui pemeriksan balas; dan
33.3 memanggil saksi-saksi dan untuk mengemukakan pembelaannya sendiri.
Memberi maksud kepada mala fides, dengan terang-terangan melanggari keadilan asasi dan akan menjadikan mana-mana keputusan yang dibuat oleh Jawatankuasa sama sekali tidak selamat dan arbitrari.
34. Sebagaimana dianalisis di atas, ia adalah tidak mungkin bagi mana-mana tribunal munasabah dan tidak berat sebelah untuk mendapati bahawa DSAI bersalah dalam mengelirukan majlis di bawah Peraturan 36(12) Peraturan-peraturan Majlis Mesyuarat atas dasar bahawa Usul Kerajaan adalah berdasarkan keterangan yang kurang memuaskan (sekiranya ia boleh dipanggil sebagai keterangan pada asalnya) dalam bentuk surat daripada APCO dan jawapan diberikan oleh Menteri Koh dan Nazri.
Implikasi teruk bagi kebebasan bersuara untuk Ahli-ahli Parlimen
35. Sebagaimana dinyatakan di atas, kami menarik diri daripada prosiding pada mesyuarat keempat Jawatankuasa selepas majoriti Jawatankuasa memutuskan untuk meneruskan dengan siasatan tanpa memanggil mana-mana saksi termasuk DSAI dalam pembelaan beliau. Hakikatnya mengikut hati nurani, kami tidak boleh mengaitkan selanjutnya dengan prosiding yang begitu cacat dan tidak adil dan sekarang ini telah dipercepatkan lagi untuk membuat tindakan sewenang-wenangnya ke atas hak-hak asas DSAI dengan sasaran utama adalah untuk mencapai keputusan bersalah dan pengesyoran bagi hukuman yang cepat. Majoriti Jawatankuasa bukan lagi merupakan penanya yang munasabah dan mempunyai objektif tetapi sekarang jelas bertindak secara fide untuk tujuan yang tersembunyi.
36. Kami tidak menganggapnya sebagai satu ilusi bahawa keputusan bersalah akan diberikan oleh ahli-ahli Jawatankuasa yang selebihnya berhubung dengan usul yang dirujukkan oleh Majlis mengenai DSAI. Walau bagaimanapun, kami tidak mempunyai pengetahuan mengenai hukuman yang majoriti Jawatankuasa telah syorkan.
37. Prosiding ini telah dimulakan disebabkan oleh DSAI membuat kenyataan tertentu dalam Majlis berhubung dengan perhubungan di antara APCO dan Kerajaan dan Kerajaan Israel. Apa yang kelihatan mengujakan adalah rujukan kepada APCO dalam memberi nasihat mengenai 1Malaysia yang sekarang dianggap sebagai “kesalahan melanggar” dalam perkara yang dirujukkan kepada Jawatankuasa oleh Majlis.
38. Sebagaimana dinyatakan di atas, DSAI telah mengatakan dalam ucapan beliau dalam Majlis bahawa perhubungan di antara orang-orang penting dalam APCO, firma-firma bersekutunya dan penasihat-penasihat dan orang-orang yang terlibat dalam program 1 Malaysia dalam pejabat Perdana Menteri Najib telah bermula lebih awal sebelum kontrak ditandatangani pada Ogos 2009 di antara APCO dan Kerajaan sendiri. Beliau telah membuat keterangan mengikut keadaan yang mencukupi dalam ucapan beliau di Parlimen dengan menyatakan, antara lainnya, bahawa laporan media yang boleh dipercayai mengatakan bahawa APCO telah membantu APCO telah membantu Najib menyusun strategi 100 hari beliau termasuk pesanan 1 Malaysia dan inisiatif-inisiatif beliau yang lain. Ia serupa dengan yang dilaporkan bahawa APCO telahpun mempunyai pegawainya yang diletakkan di pejabat Najib sejak hari-hari awal pentadbiran (lihat Hansard 30.3.10 muka surat 34. Pada pandangan kami dengan mengikut mana-mana standard munasabah, ini adalah lebih daripada asas yang mencukupi bagi pengataan bahawa APCO sebenarnya terlibat dalam pesanan 1 Malaysia. Ini diperkukuhkan lagi melalui fakta bahawa Kerajaan secara rasmi telah mengupah APCO dari Ogos 2009 dengan tugasan “komunikasi komprehensif” bagi “rangkaian meluas inisiatif pemulihan” (lihat Hansard 30.3.10 muka surat 33). Ia sekarang telah diketahui umum bahawa Kerajaan telah membayar sehingga RM 76 juta bagi perkhidmatan APCO tersebut.
39. Dari segi perhubungan APCO dengan Kerajaan Israel, DSAI dalam Majlis telah mengemukakan perkara-perkara khusus berhubung dengan perhubungan secara kontrak di antara APCO dan Israel dan juga memberikan butir-butir mengenai hubung kait rapat di antara orang-orang penting dalam APCO dan tokoh-tokoh kanan dalam penubuhan perisikan dan pertahanan Israel. Beliau juga menimbulkan kebimbangan tentang penggunaan firma seperti APCO dengan mengambil kira reputasinya yang telah memberi khidmat kepada pelanggan-pelanggan seperti bekas diktator Nigeria, Sani Abacha, Presiden sepanjang hayat Kazakhstan, Nursultan Abishuly Nazarbayev antara lainnya. Menimbulkan isu-isu ini secara jelas adalah dalam peranan dan tanggungjawab beliau sebagai Pemimpin Pembangkang yang mengambil kira bahawa Malaysia, dari segi sejarah merupakan pengkritik hebat Israel khususnya atas layanan mereka terhadap penduduk-penduduk Palestin. Tujuan beliau dalam menimbulkan isu tersebut adalah untuk memastikan agar Kerajaan mengambil langkah berhati-hati berhubung dengan perhubungannya dengan APCO apabila mengambil kira situasi APCO sebelum ini yang telahpun terbukti dan memanggil bagi pembatalan kontrak dengan APCO. Beliau juga telah menimbulkan kebimbangan tentang pelanggaran serius atas keselamatan berhubung dengan sistem IT untuk pihak polis melibatkan ejen-ejen perisikan Israel.
40. Pada pandangan kami, pengataan oleh DSAI ini adalah sepenuhnya dalam skop dan kuasa beliau sebagai seorang Ahli Parlimen dan Ketua Pembangkang akan lakukan. Sebenarnya, beliau berkewajipan untuk berbuat demikian.
41. Perkara melanggar yang kelihatan akan dianggap sebagai perkara yang mengujakan di mana APCO memberi nasihat kepada Kerajaan mengenai 1 Malaysia secara jelas merupakan ulasan politik yang adil mengambil kira fakta-fakta mengikut keadaan yang telah beliau kemukakan sebagai sokongan sebagaimana dikemukakan di atas.
42. Dengan menggunakan Peraturan-peraturan Mesyuarat 36(12) berhubung dengan kesalahan “mengelirukan Parlimen” terhadap DSAI secara jelas merupakan pengeliruan yang lengkap dan penyalahgunaan yang ketara ke atas kaedah tersebut. Dengan menggunakan Peraturan-peraturan Mesyuarat 36(12) dalam konteks ini akan mengakibatkan ancaman serius kepada kebebasan bersuara ahli Majlis.
43. Kebebasan ini tidak boleh dipandang ringan. Ianya dilindungi oleh statut dalam bentuk Akta Majlis Parlimen (Hak dan Kebebasan dan Kuasa) 1952 (Disemak 1988, Akta 347)(Lihat Lampiran 15). Seksyen 3 dibaca seperti berikut:
Freedom of speech and debate.
There shall be freedom of speech and debate or proceedings in the House and such freedom of speech and debate or proceedings shall not be liable to be impeached or questioned in any court or tribunal out of the House.
Diterjemahkan sebagai:
Kebebasan bersuara dan berdebat.
Akan terdapat kebebasan bersuara dan berdebat atau prosiding dalam Majlis dan kebebasan bersuara dan debat atau prosiding sedemikian tidak boleh dicabar atau dipersoalkan dalam mana-mana mahkamah atau tribunal di luar Majlis
44. Imuniti bagi ahli-ahli akan apa-apa yang dikatakan atau dilakukan di hadapan Majlis adalah diperuntukkan dalam Seksyen 7 seperti berikut:
7. Immunity of members from civil or criminal proceedings for anything done or said before the House.
No member shall be liable to any civil or criminal proceedings, arrest, imprisonment, or damages by reason of any matter or thing which he may have brought by petition, bill, resolution, motion, or otherwise, or have said before the House or any committee.
Diterjemahkan seperti berikut:
7. Imuniti ahli-ahli daripada prosiding sivil atau jenayah bagi apa-apa yang dilakukan atau dikatakan di hadapan Majlis.
Tidak ada ahli yang bersalah atas mana-mana prosiding sivil atau jenayah, penahanan, hukuman penjara, atau kerosakan atas alas an mana-mana perkara atau keadaan yang beliau mungkin mulakan melalui petisyen, rang undang-undang, resolusi, usul, atau sebaliknya, atau telah dikatakan di hadapan Majlis atau mana-mana jawatankuasa.
45. Ia juga diperuntukkan dalam seksyen 32 undang-undang yang sama bagi mengelakkan sebarang keraguan bahawa ahli-ahli Parlimen di Malaysia mempunyai hak dan kebebasan, imuniti dan kuasa yang sama sebagaimana dimiliki oleh ahli-ahli House of Commons di United Kingdom dengan itu memelihara semua hak dan kebebasan dan imuniti common law yang diberikan kepada ahli-ahli parlimen.
46. Ahli-ahli Majlis sepatutnya memahami sepenuhnya bahawa Kaedah 36(12) Peraturan-peraturan Mesyuarat bertindak untuk melarang ahli-ahli Parlimen daripada mengelirukan Majlis dan adalah terpakai kepada semua ahli Parlimen, melalui konvensyen, konvensyen yang ditubuhkan dalam Parlimen Komanwel yang serupa seperti di United Kingdom, Kanada dan Australia adalah yang pada kebiasaannya digunakan terhadap Menteri Kabinet Kerajaan bagi memastikan agar mereka tidak mengelirukan Parlimen.
46.1 Ia adalah untuk memastikan agar Menteri Kabinet menunjukkan tahap keikhlasan dan kejujuran yang paling tinggi apabila mengemukakan jawapan mereka kepada pertanyaan tertentu dalam Parlimen dan adalah perkara utama kepada konvensyen perlembagaan “Tanggungjawab Menteri” kepada Parlimen.
46.2 Ciri asasi mengenai penggunaan kaedah adalah bahawa Menteri/ahli yang melanggar hendaklah secara mengetahui mengelirukan Majlis dengan menyatakan fakta-fakta yang beliau ketahui sebagai palsu. Ini dengan mudah boleh ditunjukkan oleh satu contoh disebut dalam Erskine May “Amalan Dalam Parlimen” (lihat muka surat 132)(Lihat Lampiran 17) yang berlaku dalam House of Commons pada 1963 di mana Lord Profumo, yang pada masa itu adalah Setiausaha Pertahanan, secara diketahui telah membuat kenyataan palsu dalam Majlis bahawa perhubungan beliau dengan pelacur kelas atasan, Christine Keeler tidak mengandungi kata-kata yang kurang sesuai. Soalan ditanya oleh beliau adalah relevan disebabkan oleh wanita yang sama yang telah dikenali mempunyai hubungan sulit dengan atase pelayaran daripada Kedutaan Soviet. Selepas itu ia telah didedahkan kepada umum bahawa beliau sebenarnya mempunyai hubungan sulit dengan Cik Keeler dan kemudiannya telah meletak jawatan sebagai Menteri. Majlis kemudiannya telah mendapati beliau bersalah atas penghinaan melampau dalam mengelirukan Majlis.
47. Peraturan tidak pernah dihasratkan untuk digunakan sebagai alat bagi menghukum mana-mana ahli Majlis bagi menyediakan tafsiran yang berbeza berhubung dengan fakta-fakta yang serupa atau menyatakan sesuatu dari sudut pandangan politik.
48. Ahli-ahli Kerajaan mungkin terkejut dengan kenyataan bahawa syarikat perhubungan awam dengan hubung kait diketahui dengan Israel jugalah yang memberi nasihat mengenai 1Malaysia. Itu adalah sebahagian daripada pertikaman lidah dalam debat di Parlimen dan hendaklah diiktiraf sedemikian rupa.
49. Kenyataan DSAI bukan sahaja merupakan ulasan politik yang adil tetapi juga telah disokong oleh pengataan-pengataan mengikut fakta. Malangnya beliau kemudiannya telah dihalang daripada mengemukakan dokumen dan keterangan oleh beliau sendiri dan melalui saksi-saksi bagi mewujudkan fakta-fakta tersebut.
50. Pendirian Kerajaan dalam memilih untuk membesar-besarkan kesan yang timbul daripada ulasan tersebut, dan selanjutnya melancarkan satu usul bagi penghinaan berbelakangkan ulasan sedemikian, boleh dilihat sebagai apa yang sebenarnya adalah – satu percubaan untuk menyekat kebebasan bersuara dalam Dewan Rakyat.
51. Sekiranya kami memilih untuk menutup mata sekarang dan membenarkan penggunaan berterusan ke atas Peraturan-peraturan Mesyuarat 36(12) terhadap DSAI, ia mungkin membentuk keadaan duluan yang berbahaya yang mungkin bertindak untuk mengurangkan keupayaan ahli-ahli Dewan Rakyat untuk menjalankan secara berkesan peranan perlembagaan mereka sebagai pemeriksaan terhadap Kerajaan. Bagi sistem sekatan dan imbangan untuk berfungsi, ahli-ahli Dewan Rakyat hendaklah dibenarkan untuk meneliti secara bebas dan berkesan tindakan Kerajaan tanpa ketakutan didakwa.
52. Atas semua alasan di atas, kami mendorong semua ahli Majlis untuk menolak sebarang keputusan bersalah oleh Majlis berhubung dengan pengataan terhadap DSAI yang mengelirukan Majlis.
Yang benar,
................................................ ..............................................
Karpal Singh R.Sivarasa
Ahli Parlimen bagi Bukit Gelugor Ahli Parlimen bagi Subang
[1] Seksyen 29 Akta Majlis Parlimen (Hak dan Kebebasan dan Kuasa) 1952( “Akta 347”) (Lampiran No 15)
1. Laporan ini dibentangkan oleh kami kepada Jawatankuasa Hak dan Kebebasan [“Jawatankuasa”] selaras dengan Peraturan-peraturan Mesyuarat 83(12)(a) berhubung dengan Peraturan-peraturan Mesyuarat Dewan Rakyat berdasarkan penyertaan kami sebagai ahli-ahli Jawatankuasa pada empat (4) mesyuarat yang telah diadakan berhubung dengan perkara yang dirujukkan pada 17.5.10, 8.6.10, 9.6.10 dan 3.12.10, untuk dibentangkan kepada Majlis sebagai sebahagian daripada laporan yang telah dibuat oleh Jawatankuasa kepada Majlis di bawah Peraturan-peraturan Mesyuarat 86(1).
2. Laporan dibentangkan bertentangan dengan siasatan oleh Jawatankuasa selaras dengan Usul untuk merujuk Dato Seri Anwar Ibrahim [“DSAI”], Ketua Pembangkang Parlimen Malaysia, kepada Jawatankuasa yang telah dibentangkan oleh Menteri di Jabatan Perdana Menteri, Dato Seri Mohamed Nazri bin Abdul Aziz [“Menteri Nazri”] kepada Majlis dan diluluskan oleh Majlis pada 22.4.2010 walaupun ahli-ahli pembangkang telah melangkah keluar daripada Majlis.
2.1. Usul telah ditimbulkan oleh Menteri Nazri bagi kenyataan berikut yang telah dibuat oleh DSAI dalam Dewan Rakyat pada 17.3.2010.
“1999 Satu Israel. 2009 APCO menasihati Perdana Menteri Dato’ Sri Mohd Najib 1Malaysia”
2.2. Kenyataan, apabila dibaca dari segi konteks, menunjukkan bahawa APCO Worldwide [“APCO”] telah memberi nasihat kepada Perdana Menteri berhubung dengan konsep 1Malaysia beliau.
3. Tujuan laporan ini adalah untuk membuka mata ahli-ahli Majlis mengenai persendaan terhadap keadilan yang telah dilakukan terhadap DSAI dengan menolak hak beliau untuk:-
3.1. mempunyai peguam undang-undang bagi mewakili beliau dalam pembelaannya;
3.2. mendengar keterangan yang ditujukan terhadap beliau dan menguji keterangan tersebut melalui pemeriksaan balas; dan
3.3. memanggil saksi-saksi dan mengemukakan pembelaan beliau sendiri; dan
3.4. juga untuk menunjukkan pandangan kami berhubung dengan implikasi apabila didapati bahawa DSAI adalah bersalah atas pelanggaran hak dan kebebasan dalam keadaan-keadaan kes ini.
4. Ia akan menjadi jelas daripada laporan berikut bahawa terdapat penafian yang melampau dan secara terang-terangan terhadap DSAI berhubung dengan hak kepada satu perbicaraan yang adil di hadapan Jawatankuasa oleh Speaker Dewan Rakyat (dalam keupayaan beliau sebagai Pengerusi Jawatankuasa) [“Speaker”] dan ahli-ahli Jawatankuasa yang bekerjasama rapat dengan pemerintah Barisan Nasional, dan yang secara kolektif membentuk majoriti dalam Jawatankuasa. Untuk rekod, ahli-ahli Jawatankuasa adalah:-
4.1. Speaker Dewan
4.2. YB Beluran - Barisan Nasional ( yang juga merupakan Timbalan Speaker)
4.3. YB Muar - Barisan Nasional
4.4. YB Alor Gajah - Barisan Nasional
4.5. YB Batang Sadong - Barisan Nasional
4.6. YB Subang – Pakatan Rakyat
4.7. YB Bukit Gelugor – Pakatan Rakyat
5. Ini adalah rayuan kepada ahli-ahli Majlis untuk mengenepikan kesetiaan parti dan untuk mencetuskan objektif dalam meluluskan penghakiman ke atas ahli rakan Dewan Rakyat. Sebagai ahli-ahli majlis pada ogos ini, kami sepatutnya sentiasa bertindak selaras dengan prinsip keadilan asasi dan keadilan prosedur.
6.Kami juga mesti sedar bahawa prosiding ini akan menimbulkan ancaman yang teruk dan tidak pernah berlaku sebelum ini kepada hak untuk kebebasan bersuara dalam Dewan Rakyat. Sekiranya kenyataan dibuat oleh DSAI dianggap sebagai pelanggaran hak dan kebebasan, maka kami akan melakukan membuat kerosakan yang melampau dan kekal kepada hak asasi dalam kebebasan bersuara yang dinikmati oleh ahli-ahli Parlimen dan tanpanya yang mana Parlimen tidak akan dapat berfungsi secara bermakna. Ia akan menimbulkan kesan yang kekal ke atas imej awam Parlimen Malaysia di sini dan di seluruh dunia. Kami akan menyatakan dengan lebih ketara lagi mengenai perkara ini apabila kami membincangkan merit-merit berhubung dengan usul selanjutnya.
Kronologi Fakta
7. Peristiwa-peristiwa material dinyatakan secara ringkas di bawah. Keterangan mengenai apa yang telah berlaku dalam mesyuarat Jawatankuasa adalah tidak menyeluruh, dan bagi penerangan sepenuhnya, rujukan akan dibuat kepada minit-minit.
17.3.2010
DSAI membuat kenyataan dalam Dewan Rakyat berhubung dengan perkaitan di antara APCO, Kerajaan Malaysia dan konsep 1Malaysia
Rujuk Hansard 17.3.2010
22.3.2010
YB Kota Belud mendakwa bahawa DSAI telah mengelirukan Dewan Rakyat yang bercanggah dengan Peraturan 36(12) Peraturan-peraturan Mesyuarat.
Menteri Nazri bercakap bagi pihak kerajaan mencadangkan agar DSAI diberi tempoh 1 minggu untuk menjelaskan maksud beliau dan untuk membetulkan sebarang kesilapan dakwaan dari segi fakta.
Rujuk Hansard 22.3.2010
30.3.2010
DSAI menyediakan penjelasan terperinci kepada Dewan Rakyat dengan mengemukakan asas berhubung dengan kenyataan beliau yang menentang perkaitan di antara APCO, Kerajaan Malaysia dan konsep 1Malaysia, serta juga perkaitan di antara APCO dan kerajaan Israel.
Beliau selanjutnnya telah mencabar Perdana Menteri Najib (“PM”) untuk menafikan mengikut kategori bahawa mana-mana individu yang mempunyai hubung kait dengan APCO atau firma-firma bersekutunya telah terlibat dalam mewujudkan konsep 1Malaysia. Tiada jawapan telah diberikan oleh PM.
No: 1 Petikan Hansard 30.3.2010
22.4.2010
Menteri Nazri berucap bagi pihak Kerajaan menimbulkan usul untuk merujuk DSAI kepada Jawatankuasa kerana telah mengelirukan Dewan Rakyat apabila membuat kenyataan berikut:-
“1999 Satu Israel. 2009 APCO memberi nasihat mengenai konsep 1Malaysia Perdana Menteri Dato’ Sri Mohd Najib”.
Usul selanjutnnya mencadangkan agar Jawatankuasa mengesyorkan hukuman sewajarnya terhadap DSAI, untuk diluluskan oleh Dewan Rakyat dalam perkara ini [“Usul Kerajaan”].
Atas penjelasan yang telah dipohon oleh ahli-ahli Dewan Rakyat yang lain mengenai sama ada Usul Kerajaan yang mengandaikan bahawa DSAI adalah bersalah kerana mengelirukan Dewan Rakyat, Speaker (pada muka surat 5 dan 11) menyatakan bahawa prosedur berikut akan diikuti berhubung dengan rujukan kepada Jawatankuasa:
a) Usul Kerajaan pertamanya hendaklah didebatkan dan diluluskan oleh Dewan Rakyat;
b) Sekiranya usul tersebut diluluskan, Jawatankuasa kemudiannya akan menyiasat perkara tersebut dengan memanggil semua saksi yang berkenaan termasuk Ahli-ahli Parlimen berkenaan dan melihat pada semua dokumen berkenaan;
c) Jawatankuasa akan membuat keputusan dan pengesyoran mereka kepada Dewan Rakyat
d) Dewan Rakyat kemudiannya akan membuat perdebatan mengenai sama ada pengesyotan tersebut boleh diterima.
No: 2 Petikan Hansard 22.4.2010
17.5.2010
Mesyuarat Jawatankuasa Pertama
Ia telah dipersetujui oleh ahli-ahli Jawatankuasa bahawa semua saksi berkenaan akan dipanggil. DSAI tidak dimaklumkan mengenai Mesyuarat Jawatankuasa Pertama tersebut dan oleh yang demikian beliau tidak menghadirkan diri.
No: 3 (Agenda bagi Mesyuarat PRPC)
7.6.2010
DSAI menghantar surat kepada Speaker mengesahkan (sebagai balasan kepada surat bertarikh 25.5.10 daripada Setiausaha Jawatankuasa) bahawa beliau akan hadir dan memberikan keterangan dalam perbicaraan Jawatankuasa pada 8.6.2010. Beliau juga meminta untuk diwakili oleh peguam, perbicaraan disiarkan kepada umum, untuk dibenarkan mengemukakan senarai saksi-saksi beliau dan meminta bagi senarai saksi-saksi yang akan di panggil oleh Jawatankuasa.
No: 4 (surat DSAI bertarikh 7.6.2010)
8.6.2010
Mesyuarat Jawatankuasa Kedua
Jawatankuasa menimbangkan permohonan oleh YB Puchong dan ahli-ahli Dewan Rakyat yang lain untuk hadir semasa prosiding Jawatankuasa. Permintaan telah ditolak melalui undi 4:2 (empat ahli Barisan Nasional (“BN” ) iaitu YB Alor Gajah, YB Batang Sadong, YB Beluran (Timbalan Speaker) dan YB Muar mengundi untuk menolak; kami, dua ahli Pakatan Rakyat mengundi untuk memberikan kebenaran untuk hadir).
Kami menyokong permohonan atas dasar bahawa ia adalah amalan sedia ada menurut autoriti Amalan di Parlimen Erskine May (“Erskine May “Parliamentary Practice”) (lihat muka surat 755, Edisi ke 23, Lexis-Nexis Butterworths) untuk berhak hadir pada prosiding-prosiding Jawatankuasa yang mana orang awam tidak dibenarkan melainkan kehadiran mereka menghalang urusan jawatankuasa. Kami tidak mendapati sebarang alasan bagi halangan tersebut akan berlaku.
DSAI kemudiannya dipanggil dan membuat permohonan untuk diwakili oleh peguam. Permohonan itu ditolak atas dasar undi yang sama seperti mana di atas yang menafikan permintaan bagi representasi mengikut undang-undang. Empat ahli BN mengundi untuk menolak representasi oleh peguam; kami pula mengundi memihak kepadanya. Walau bagaimanapun DSAI dimaklumkan oleh Speaker bahawa peguam beliau dibenarkan hadir bagi memberi nasihat.
No 5 – Erskine May muka surat 755
8.6.2010
Kami kemudiannya dimaklumkan pada hari tersebut bahawa Jawatankuasa berhasrat untuk memulakan prosiding pada 9.6.2010 dengan memeriksa Menteri Nazri dan wakil daripada APCO.
8.6.2010
DSAI menghantar surat kepada Speaker mengesahkan bahawa Jawatankuasa telah bersetuju untuk membenarkan peguan DSAI hadir bagi menasihati beliau. Beliau juga menyatakan bahawa beliau telah dimaklumkan bahawa Jawatankuasa akan teruskan prosiding memulakannya tanpa kehadiran beliau pada hari berikutnya, iaitu pada hari Rabu 9.6.10 untuk mendengar keterangan saksi-saksi dan meminta agar beliau dibenarkan hadir dalam prosiding pada 9.6.2010 bersama peguam beliau untuk tujuan mempunyai akses kepada keterangan diberikan oleh saksi-saksi tersebut dan hak untuk memeriksa balas mereka.
No: 6
(surat DSAI bertarikh 8.6.2010)
9.6.2010
Mesyuarat Jawatankuasa Ketiga
Ia telah dinyatakan dalam agenda bagi mesyuarat jawatankuasa ketiga bahawa Menteri Nazri dan Brad Staples, Ketua Eksekutif APCO bagi Eropah, Timur Tengah dan Afrika [“CEO APCO”] akan dipanggil untuk memberikan keterangan mereka dihadapan Jawatankuasa.
Walaupun tidak dimaklumkan secara rasmi mesyuarat tersebut, DSAI bersama dengan peguamnya, Dato Ambiga Sreenevasan, telah menghadiri mesyuarat tersebut. DSAI kemudiannya terus memperbaharui permohonan beliau untuk diwakili peguam. Permohonan peguam beliau untuk bercakap bagi pihak beliau dan mengemukakan kepada Jawatakuasa, hanya atas isu ini telah dinafikan oleh Speaker.
Kebenaran untuk membenarkan DSAI untuk diwakili oleh peguam sekali lagi telah ditolak selepas undi yang sama seperti sebelumnya - 4:2 menentang.
Walau bagaimanapun, Speaker bersetuju untuk membenarkan DSAI sendiri hadir apabila keterangan saksi diberikan di hadapan Jawatankuasa dan selanjutnnya memeriksa balas saksi-saksi. DSAI kemudiannya meninggalkan mesyuarat tersebut.
Selepas beberapa pertengkaran yang panas pada mesyuarat tersebut, mesyuarat kemudiannya ditangguhkan pada tarikh yang akan ditetapkan oleh Speaker.
No: 7 (Agenda bagi Mesyuarat Jawatankuasa)
9.6.2010
DSAI menghantar surat kepada Speaker mengemukakan senarai saksi-saksi yang beliau kehendaki untuk panggil bagi memberikan keterangan di hadapan Jawatankuasa selaras dengan Peraturan-peraturan Mesyuarat 83(9).
No: 8 (surat DSAI bertarikh 9.6.2010)
20.8.2010
CEO APCO menghantar surat bertarikh 19.8.10 kepada Speaker mengatakan antara lainnya bahawa:-
a) beliau telah datang dari Brussel ke Kuala Lumpur untuk memberi keterangan di hadapan PRPC pada Jun 2010 tetapi beliau telah dinafikan peluang untuk berbuat demikian;
b) APCO menyediakan sokongan komunikasi kepada Kerajaan Malaysia; dan
c) APCO tidak terlibat dalam pembentukan 1Malaysia atau 1Israel.
Atas alasan-alasan yang tidak diketahui, surat ini tidak dibawa untuk perhatian segera Jawatankuasa tetapi hanya dikemukakan di hadapan Jawatankuasa pada mesyuarat (keempat) berikutnya yang diadakan pada 3.12.10 ditetapkan melalui notis yang bertarikh 30.11.10.
No: 9 (surat DSAI bertarikh 19.8.2010)
3.12.2010
Mesyuarat Jawatankuasa Keempat
Notis telah diberikan kepada kami melalui surat bertarikh 30 November 2010 yang tidak membayangkan sebarang agenda khusus bagi mesyuarat. DSAI tidak dimaklumkan berhubung dengan mesyuarat tersebut dan oleh yang demikian beliau tidak menghadirkan diri.
Agenda menunjukkan pada pagi semasa mesyuarat tersebut hanya perbincangan yang telah diadakan “Perbincangan mesyuarat Jawatankuasa ...”
Surat tersebut di atas oleh CEO APCO yang bertarikh 19.10.2010 yang dialamatkan kepada Speaker telah ditunjukkan kepada Ahli-ahli Jawatankuasa.
YB Muar mencadangkan agar Jawatankuasa membuat keputusan mengenai perkara berdasarkan surat daripada CEO APCO dan jawapan oleh Menteri Koh Tsu Koon dan Menteri Nazri yang bertarikh 22.10.09, 18.3.10 dan 29.3.10 bagi pihak Jabatan Perdana Menteri kepada 3 soalan oleh ahli Majlis (“jawapan Jabatan PM”) tanpa mendengar sebarang keterangan daripada mana-mana saksi yang dicadangkan sebagaimana diputuskan sebelum ini. Beliau berpendapat bahawa dokumen-dokumen ini adalah mencukupi bagi Jawatankuasa untuk membuat keputusan.
Speaker juga menimbulkan perkara tersebut berhubung dengan Peraturan-peraturan Majlis Mesyuarat 82 dan khususnya 82(11) .
Kami membantah atas dasar, antara lainnya, bahawa Speaker telah memberikan jaminan dalam Dewan Rakyat bahawa Jawatankuasa akan ,menyiasat perkara ini dengan memanggil semua saksi berkenaan termasuk Ahli-ahli Parlimen berkenaan dan melihat kepada semua dokumen berkenaan, Jawatankuasa juga telah menimbangkan perkara tersebut dan membuat keputusan untuk memanggil saksi-saksi termasuk DSAI. Fakta semata-mata berhubung dengan surat oleh APCO tidak boleh digunakan sebagai asas bagi mengubah semua yang tersebut dan melanggar peraturan asasi berhubung dengan keadilan dan keadilan asasi. Nota-nota prosiding Jawatankuasa akan menunjukkan pertikaian yang dibuat oleh beberapa ahli.
Usul YB Muar telah diletakkan untuk diundi dan diluluskan oleh undi 4:2 yang serupa seperti sebelum ini.
Kami memaklumkan Speaker bahawa kami tidak lagi dapat mengaitkan diri kami selanjutnya dengan prosiding memandangkan pelanggaran yang melampau ke atas ketidakadilan prosedur dan ketidakadilan yang melampau telah dilemparkan ke atas DSAI dengan menafikan beliau akan hak asas beliau untuk didengar. Kami kemudiannya menarik diri daripada prosiding pada masa tersebut.
Ketidakadilan Prosedur
8. Daripada kronologi di atas, ia adalah bukti bahawa Jawatankuasa telah menafikan DSAI akan hak beliau untuk:-
8.1. mempunyai peguam undang-undang untuk hadir bagi membantu beliau dalam pembelaannya;
8.2. mendengar keterangan yang ditujukan terhadap beliau dan menguji keterangan tersebut melalui pemeriksaan balas; dan
8.3. memanggil saksi-saksi dan untuk mengemukakan pembelaan beliau.
8.4. Mendengar keterangan beliau secara persendirian mengenai fakta-fakta dan isu-isu yang ditimbulkan oleh beliau
Hak kepada peguam undang-undang
9. DSAI telah membuat permohonan kepada Jawatankuasa untuk diwakili oleh peguam undang-undang yang hadir untuk membantu beliau dalam pembelaan beliau semasa prosidingnya.
10. Permohonan DSAI adalah wajar memandangkan fakta bahawa Usul Kerajaan adalah usul bahawa DSAI telah bertindak dalam menghina Dewan Rakyat atas kenyataan yang dikatakan mengelirukan Dewan Rakyat.
10.1. Ia adalah penting bahawa sekiranya didapati bersalah, hukuman yang mungkin dikenakan ke atas DSAI termasuk hukuman penjara sehingga 60 hari[1]
10.2. Fakta bahawa Usul Kerajaan mungkin mengenakan sanksi sedemikian ke atas DSAI dalam perlaksanaan beliau dalam peranan Ahli Parlimen dan sebagai Ketua Pembangkang sendiri secara jelas menunjukkan keperluan untuk memberikan kepada DSAI, peluang sepenuhnya unutk mempertahankan diri beliau.
11. Adalah penting untuk diperhatikan bahawa Peraturan-peraturan Majlis Mesyuarat secara khusus memperuntukkan agar DSAI boleh diwakili oleh peguam undang-undang dalam prosiding di hadapan PRPC, dengan syarat bahawa kebenaran tersebut adalah yang pertama diberikan oleh Jawatankuasa.
11.1. Peraturan 83(7A) Peraturan-peraturan Mesyuarat menyatakan bahawa mana-mana pihak yang menjalankan siasatan dalam bentuk subjek melalui Jawatankuasa Terpilih boleh diwakili oleh peguam, sekiranya kebenaran diberikan oleh Jawatankuasa Terpilih.
12. Menolak hak DSAI untuk diwakili oleh peguam undang-undang dengan demikian mempersendakan peruntukan ini. Sekiranya budi bicara untuk membenarkan representasi undang-undang tidak akan dilaksanakan dalam keadaan-keadaan kes penting ini yang melibatkan Ketua Pembangkang sedikit sebanyak dan dengan implikasi teruk sedemikian bagi kebebasan bersuara di Parlimen, bilakah sebenarnya ia akan dilaksanakan?
13. Ia jelasnyata pada 9.6.10, apabila Speaker menolak untuk membenarkan peguam undang-undang DSAI, Dato Ambiga Sreenevasan, yang telah hadir pada prosiding tersebut, untuk mengemukakan kepada Jawatankuasa mengenai kepentingan dalam membenarkan DSAI hak untuk diwakili pada prosiding tersebut, sebelum undi dibuang.
14. Memandangkan pertuduhan pengataan yang ditujukan terhadap DSAI kerana menghina mungkin akan menarik sanksi-sanksi penal, pertuduhan tersebut dianggap seolah-olah seperti kesalahan jenayah dalam Mahkamah Undang-undang. Oleh yang demikian, DSAI sepatutnya diberikan hak dan peluang sepenuhnya untuk mempertahankan diri beliau terhadap kesalahan tersebut sebagaimana diperuntukkan dalam kesalahan jenayah. Ini adalah hak asas yang dilindungi di bawah Perlembagaan Persekutuan serta juga Konvensyen Antarabangsa.
14.1. Artikel 5(1) dan 5(3) Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan bahawa mana-mana orang yang didakwa atas kesalahan jenayah akan diberi kebenaran untuk meminta nasihat dan untuk dipertahankan oleh pengamal undang-undang mengikut pilihan beliau.
14.2. Artikel 14(3) International Covenant on Civil and Political Rights menyatakan bahawa mana-mana orang yang didakwa atas kesalahan jenayah adalah berhak kepada jaminan minimum (“minimal guarantee”), antara lainnya, mempunyai kemudahan bagi penyediaan pembelaan beliau dan untuk berkomunikasi dengan peguam yang telah beliau pilih.
Lihat: Lampiran 12 International Covenant on Civil and Political Rights
15. Pada hakikatnya, dalam kebanyakan Parlimen moden dengan sistem yang bermakna yang mengamalkan demokrasi berparlimen, hak untuk diwakili oleh peguam undang-undang apabila hadir di hadapan Jawatankuasa Terpilih adalah dijamin.
15.1. Sebagai contoh, dalam Parlimen New Zealand, mana-mana orang yang memberikan keterangan di hadapan Jawatankuasa Terpilih adalah berhak untuk meminta nasihat peguam undang-undang di sepanjang prosiding tersebut. Selanjutnya, peguam undang-undang mereka malahan adalah berhak untuk menghujah dan menimbulkan bantahan bagi pihak mereka, dengan kebenaran Jawatankuasa Terpilih.
15.2. Di sini, DSAI bukan sahaja hadir sebagai saksi semata-mata, beliau sebenarnya pesalah yang tindakannya dikatakan sebagai perkara subjek dalam siasatan ini.
Lihat: Lampiran 13 Keadilan Asasi di hadapan Jawatankuasa Terpilih Parlimen New Zealand
16. Kami berpendapat bahawa tidak ada alasan yang munasabah sama sekali telah diberikan oleh Speaker atau mana-mana ahli Jawatankuasa yang mengundi untuk menolak kebenaran tersebut.
17. Kami menerima bahawa Jawatankuasa pada 8.6.10 telah memutuskan untuk membenarkan DSAI, dengan hak terbatas beliau untuk mempunyai peguam beliau hadir dan memberi nasihat kepada beliau di mana perlu. Walau bagaimanapun, hak tersebut bukan merupakan hak yang diperuntukkan di bawah Peraturan-peraturan Majlis Mesyuarat 83(7A).
18. Walau apapun, penafian serius hak DSAI untuk mempunyai peguam undang-undang telah dianggap sebagai (situasi yang berbentuk) akademik apabila Jawatankuasa pada 3.12.10 mengambil keputusan yang lebih drakonian dalam menafikan beliau akan hak untuk hadir secara sendiri, mengemukakan bukti dan memanggil saksi-saksi bagi mempertahankan diri beliau.
Hak untuk mendengar dan menguji bukti
19. DSAI juga telah dinafkan akan hak beliau untuk mendengar bukti terhadap beliau serta juga untuk menguji bukti sedemikian.
19.1. Keadaan ini berlaku walaupun beliau telah menerima jaminan daripada Speaker semasa prosiding dalam Majlis pada 22.4.10 dan pada Mesyuarat Jawatankuasa Kedua dan Ketiga pada 8.6.2010 dan 9.6.10 bahawa beliau akan dibenarkan untuk mendengar semua keterangan saksi yang diberikan di hadapan Jawatankuasa dan peluang untuk bertanyakan soalan kepada saksi-saksi.
20. Satu-satunya “bukti” yang tersedia terhadap DSAI pada masa kami menarik diri daripada prosiding tersebut terdiri daripada:-
20.1. 3 jawapan Jabatan PM yang dibuat oleh Menteri Koh dan Menteri Nazri; dan
20.2. surat yang bertarikh 19.8.2010 daripada CEO APCO.
Lihat Lampiran 14 – 3 jawapan Jabatan PM oleh Menteri Koh dan Menteri Nazri bertarikh 22.10.09, 18.3.10 dan 29.3.10.
21. Adalah amat tidak boleh dipercayai bahawa majoriti daripada Jawatankuasa secara keseluruhannya, berpuashati dalam mengandungi menerima kebenaran dan ketepatan akan semua pengataan yang dibuat oleh CEO APCO tanpa keperluan untuk mendengar daripada beliau secara peribadi atau mengajukan mana-mana soalan selanjutnya kepada beliau.
21.1. Dalam hubungan ini, ia hendaklah diperhatikan bahawa pengataan yang dibuat oleh CEO APCO bukan merupakan kenyataan yang dibuat di bawah kenyataan bersumpah dan oleh mana-mana pandangan munasabah, secara jelas mungkin dianggap sebagai kenyataan yang mementingkan diri sendiri apabila mengambil kira realiti kontrak mereka dengan Kerajaan dan jumlah besar yang telah mereka bayar.
21.2. Jawatankuasa mempunyai kuasa penuh di bawah Seksyen 18 Akta Dewan-Dewan Parliamen (Hak & Kebebasan) 1952 yang dikehendaki saksi-saksi memberi keterangan secara bersumpah. (Lihat Lampiran 15)
21.3. Ia juga hendaklah diperhatikan bahawa sebagai ahli-ahli Jawatankuasa sendiri, kami, walaupun mempunyai soalan untuk ditujukan kepada beliau, peluang kami telah dinafikan untuk berbuat demikian.
21.4. Kami juga memerhatikan bahawa APCO pada sekurang-kurangnya dalam 2 keadaan tertentu, telah membuat kenyataan palsu yang boleh ditunjukkan seperti di bawah:
21.4.1 Pertama, pada 30.3.10, apabila Bernama menyiarkan kenyataan mereka menafikan bahawa mereka bekerja dengan kerajaan Israel. Ini telah didedahkan sebagai kenyataan palsu dalam artikel Straits Times yang bertarikh 31.3.10 di mana ia telah mendedahkan bahawa berdasarkan rekod-rekod Jabatan Keadilan AS (“US Justice Department”), mereka telah melakukan kerja untuk kerajaan Israel pada 1992.
Lihat Lampiran No: 16 artikel Bernama yang bertarikh 30.3.10 dan Straits Times yang bertarikh 31.3.10
21.4.2 Kenyataan palsu kedua terkandung dalam surat APCO yang bertarikh 19.8.10 di mana penulis CEO Brad Staples yang sepatutnya hadir sebagai saksi membuat kenyataan palsu dalam perenggan kedua ”... Saya tidak dibenarkan untuk memberi keterangan”. Ini sama sekali adalah palsu. Beliau mengetahui atau seharusnya mengetahui bahawa prosiding bagi hari tersebut telah ditangguhkan pada tarikh yang akan ditetapkan. Beliau sepatutnya telah dipanggil untuk memberi keterangan pada tarikh tersebut. Tidak ada soalan yang ditimbulkan Jawatankuasa dan Jawatankuasa menolak untuk mendengar keterangan beliau walaupun ia ditimbulkan.
21.5 Berdasarkan dua kenyataan palsu boleh ditunjukkan ini yang dibuat oleh APCO, kredibiliti surat secara jelas boleh dipersoalkan. Ia adalah tidak munasabah untuk hanya menerima pengataan kosong yang dibuat bahawa mereka tidak mempunyai sebarang kaitan dengan pembentukan 1 Malaysia. Ia akan menjadi jelas kepada mana-mana orang/orang-orang yang munasabah bahawa kenyataan APCO adalah untuk kepentingan diri sendiri dan mungkin dengan mudah diperolehi atas permintaan Kerajaan.
21.6 Berhubung dengan jawapan bagi pihak Jabatan PM oleh Menteri Koh dan Nazri, kami memerhatikan bahawa tidak ada seorangpun daripada mereka, dan tidak di mana-mana sekalipun secara jelas menyatakan bahawa APCO tidak terlibat dalam penubuhan konsep 1 Malaysia walau dalam apa cara sekalipun. Ini adalah seiring dengan dengan sikap membisu PM untuk mencabar isu yang dikeluarkan oleh DSAI, yang dari segi kategorinya menafikan bahawa mana-mana individu yang mempunyai hubung kait dengan APCO atau firma-firma bersekutunya telah terlibat dalam mewujudkan konsep 1Malaysia. Tidak ada jawapan telah dibuat sehingga kini sepanjang pengetahuan kami yang dikeluarkan oleh PM.
21.7 Tidak terdapat juga penafian khusus dalam jawapan Menteri Nazri kepada andaian YB Tanah Merah dalam soalan beliau bahawa APCO telah dibayar oleh Perdana Menteri untuk melancarkan konsep 1 Malaysia. Jawapan Menteri Nazri kelihatan cuba untuk menumpukan kepada “promosi” dan mengelakkan sebarang rujukan kepada “pelancaran” dalam soalan.
21.8 Jawapan mereka turut mengulangi bahawa tidak ada syarikat komunikasi sama ada syarikat tempatan atau asing telah dilantik untuk mempromosikan secara khusus konsep 1Malaysia tetapi mendakwa pada masa yang sama bahawa APCO telah dilantik untuk melaksanakan “perkhidmatan komunikasi komprehensif”. Ia mungkin menjadi soalan yang jelas mengenai bagaimana untuk mengasingkan promosi konsep 1Malaysia daripada menyediakan perkhidmatan komunikasi komprehensif. Ia juga jelas daripada jawapan mereka bahawa APCO adalah satu-satunya syarikat (sama ada syarikat tempatan atau asing) yang memainkan peranan utama dalam mengendalikan komunikasi komprehensif atau keseluruhan bagi Kerajaan. Kami juga memerhatikan bahawa kedua-dua Menteri juga mengelak daripada menjawab bahagian soalan-soalan yang bertanyakan tentang berapa banyak kos bagi perkhidmatan tersebut walaupun selepas itu dalam Majlis, Nazri sendiri telah mengesahkan bahawa kos perkhidmatan APCO berada pada sekitar RM 76 juta.
21.9 Dengan menafikan DSAI akan hak beliau untuk memeriksa balas semua individu ini, Jawatankuasa telah ‘mencacatkan’ dengan teruk keupayaan DSAI untuk mempertahankan diri beliau. DSAI tidak akan dapat mengemukakan sebarang soalan kepada mereka bagi menguji ketepatan kenyataan mereka. Ini adalah pelanggaran secara terang-terangan akan peraturan keadilan asasi dan secara jelas merupakan sesuatu yang tidak adil kepada beliau.
Hak untuk memanggil saksi-saksi dan hak untuk didengar
22. Ia juga penting bahawa DSAI telah dinafikan akan hak beliau untuk memanggil saksi-saksi beliau sendiri dalam perkara ini dan hak beliau sendiri untuk didengar.
23. Ini secara jelasa tidak konsisten dengan:-
23.1. representasi dibuat oleh Speaker kepada Dewan Rakyat pada 22.4.2010 di mana beliau telah memberi kepastian kepada majlis bahawa Jawatankuasa akan menyiasat perkara dengan memanggil semua saksi berkenaan termasuk Ahli-ahli Parlimen berkenaan dan melihat pada semua dokumen berkenaan, dan
Lihat: Lampiran No: 1 Hansard 22.4.2010, muka surat 5 dan 11
23.2. keputusan oleh Jawatankuasa pada Mesyuarat Pertama pada 17.5.2010 bahawa semua saksi berkenaan akan dipanggil.
24. Berhubung dengan hak untuk memanggil saksi-saksi, ia adalah penting bahawa Peraturan 83(9) Peraturan-peraturan Mesyuarat secara nyata membenarkan DSAI untuk memanggil saksi-saksi tersebut.
24.1. Dalam pematuhan dengan prosedur yang dinyatakan di bawah Peraturan 83(9) Peraturan-peraturan Mesyuarat, DSAI telah menulis kepada Speaker pada 9.6.2010, iaitu memberikan notis saksi-saksi yang beliau berhasrat untuk panggil bagi memberikan keterangan di hadapan PRPC.
Lihat: Lampiran 7 Surat DSAI yang bertarikh 9.6.2010
24.2. Ia hendaklah diperhatikan bahawa Jawatankuasa tidak mempunyai budi bicara untuk menolak dalam mendengar keterangan saksi-saksi ini kecuali dan melainkan PRPC berpendapat bahawa saksi-saksi tersebut bersikap degil atau akan menyediakan keterangan yang tidak relevan (Peraturan 83(11) Peraturan-peraturan Majlis Mesyuarat).
24.3. Walau bagaimanapun, Jawatankuasa tidak boleh mengambil pendirian bahawa saksi-saksi DSAI bersikap degil atau keterangan mereka adalah tidak relevan memandangkan surat DSAI tidak pernah dikemukakan di hadapan Jawatankuasa dan senarai saksi tidak pernah dibincangkan oleh kami.
24.4. Sekurang-kurangnya, Speaker sepatutnya membawa surat DSAI yang melampirkan senarai saksi untuk perhatian Jawatankuasa bagi perbincangan kolektif dalam menentukan sifat keterangan yang akan diberikan oleh individu-individu ini dan yang berkaitanya kepada prosiding yang ada.
24.5. Di bawah Artikel 14(3) International Covenant on Civil and Political Rights, jaminan minimum yang lain hendaklah diberikan kepada mana-mana orang yang didakwa atas kesalahan jenayah untuk memeriksa, atau telah memeriksa, saksi-saksi terhadap beliau dan untuk mendapatkan kehadiran dan pemeriksaan saksi-saksi tersebut bagi pihak beliau di bawah syarat-syarat yang sama seperti saksi-saksi terhadap beliau.
Lihat: Lampiran 14 International Covenant on Civil and Political Rights
24.6. Kebergantungan oleh Speaker dan Jawatankuasa ke atas Peraturan-peraturan Mesyuarat 82(11) bahawa Jawatankuasa mempunyai budi bicara untuk menolak mendengar sebarang keterangan yang tidak relevan adalah taksiran salah. Sekurang-kurangnya DSAI sepatutnya didengar secara peribadi mengenai apakah bukti yang beliau perlukan daripada saksi-saksi tersebut dan mengapa Jawatankuasa kemudiannya boleh memutuskan sama ada keterangan tersebut adalah relevan di hadapan Jawatankuasa yang dari segi undang-undang boleh menolak untuk memanggil mereka.
25. Penolakan oleh majoriti daripada Jawatankuasa untuk memanggil saksi-saksi yang diperlukan oleh DSAI, atau malahan untuk menimbangkan kesesuaian mereka untuk memberikan keterangan, adalah pelanggaran yang jelas ke atas Peraturan-peraturan Mesyuarat. Kegagalan selanjutnya untuk melayan saksi-saksi DSAI dalam cara yang sama sebagaimana saksi-saksi yang lain, yang mana keterangan mereka telah diambil kira sebagai secara jelas bersifat tidak jujur di pihak majoriti Jawatankuasa.
26. DSAI telah mengatakan dalam ucapan beliau dalam Majlis bahawa perhubungan di antara orang-orang penting dalam APCO, firma-firma bersekutunya dan penasihat-penasihat dan orang-orang yang terlibat dalam program 1 Malaysia di pejabat Perdana Menteri Najib telah bermula dengan bagus sebelum kontrak ditandatangani pada Ogos 2009 di antara APCO dan Kerajaan. Beliau telah memberi keterangan mengikut keadaan dalam ucapan beliau di Parlimen dengan menyatakan, antara lainnya, bahawa laporan media yang boleh dipercayai mengatakan bahawa APCO telah membantu Najib menyusun strategi 100 hari beliau termasuk pesanan 1 Malaysia dan inisiatif-inisiatif beliau yang lain. Ia serupa dengan yang dilaporkan bahawa APCO telahpun mempunyai pegawainya yang diletakkan di pejabat Najib sejak hari-hari awal pentadbiran (lihat Hansard 30.3.10 muka surat 34. Pada pandangan kami, dengan mengikut mana-mana standard munasabah, ini adalah lebih daripada asas yang mencukupi bagi mengatakan bahawa APCO sebenarnya terlibat dalam pesanan 1 Malaysia. Ini diperkukuhkan lagi melalui fakta bahawa Kerajaan secara rasmi telah mengupah APCO dari Ogos 2009 dengan tugasan “komunikasi komprehensif” bagi “rangkaian meluas inisiatif pemulihan” (lihat Hansard 30.3.10 muka surat 33)(Lihat Lampiran 1). Ia sekarang telah diketahui umum bahawa Kerajaan sendiri telahpun membayar sehingga RM 76 juta bagi perkhidmatan APCO tersebut.
27. Dari segi perhubungan APCO dengan Kerajaan Israel, DSAI dalam Majlis, telah mengemukakan perkara-perkara khusus berhubung dengan perhubungan secara kontrak di antara APCO dan Israel dan juga memberikan butir-butir mengenai hubung kait rapat di antara orang-orang penting dalam APCO dan tokoh-tokoh kanan dalam penubuhan perisikan dan pertahanan Israel. Beliau juga menimbulkan kebimbangan tentang penggunaan firma seperti APCO mengambil kira reputasinya bagi memberi khidmat kepada pelanggan-pelanggan seperti bekas diktator Nigeria, Sani Abacha, Presiden sepanjang hayat Kazakhstan, Nursultan Abishuly Nazarbayev antara lainnya. Menimbulkan isu-isu ini secara jelas adalah dalam peranan dan tanggungjawab beliau sebagai Pemimpin Pembangkang yang mengambil kira bahawa Malaysia, dari segi sejarah merupakan pengkritik hebat Israel khususnya atas layanan mereka terhadap penduduk-penduduk Palestin. Tujuan beliau dalam menimbulkan isu ini adalah untuk memastikan agar Kerajaan mengambil langkah berhati-hati berhubung dengan perhubungan Kerajaan dengan APCO mengambil kira situasi APCO sebelum ini yang telahpun terbukti.
28. Ia mungkin akan menjadi jelas kepada mana-mana tribunal munasabah yang menyiasat kebenaran pengataan DSAI bahawa APCO memberi nasihat mengenai 1Malaysia yang ia merupakan perkara asasi kepada siasatan sedemikian untuk membenarkan saksi-saksi yang berkenaan kepada fakta-fakta sebagaimana dikatakan oleh DSAI untuk dipanggil dan diperiksa secara bersumpah. Malahan, Jawatankuasa mempunyai kuasa penuh untuk berbuat demikian.
29. Hanya selepas memeriksa saksi-saksi tersebut, Jawatankuasa secara munasabah dapat merumuskan satu pendapat mengenai sama ada terdapat fakta-fakta mencukupi yang telah dibuktikan atau sebaliknya untuk menunjukkan asas bagi pengataan DSAI bahawa APCO memberi nasihat mengenai 1Malaysia. Begitu juga, hanya selepas itu ia boleh memutuskan sama ada penafian kosong APCO dalam suratnya yang bertarikh 18.8.10 bahawa ia tidak terlibat dalam 1 Malaysia sebenarnya adalah penafian yang boleh dipercayai.
30. Ia adalah hak yang suci dilindungi di bawah Perlembangaan Persekutuan kami dan sebenarnya adalah salah satu daripada rukun suci (“hallowed tenets”) daripada prinsip-prinsip keadilan asasi bahawa tidak ada orang yang boleh dijatuhkan hukuman tanpa haknya untuk didengar.
31. Prinsip ini adalah berdasarkan maxim latin Audi Alteram Partem – yang bermaksud paling ringkas – untuk mendengar di pihak satu lagi. Ia juga adalah prinsip undang-undang yang dipelihara dengan baik yang telahpun mempunyai akar umbinya sejak zaman purba Greek lagi. Seawal Abad Keenam Belas, hakim-hakim berbangsa Inggeris telah membuat rujukan nyata kepada maxim di atas. Ia telah diringkaskan dengan sebaiknya melalui ungkapan terkenal oleh Hakim Fortescue pada 1723 dalam Kes Dr Bentley bahawa semua pelajar undang-undang diajar apabila membaca mengenai undang-undang:
"… even God himself did not pass sentence upon Adam before he was called to make his defence”
Diterjemahkan sebagai:
"… malahan Tuhan sendiri tidak menjatuhkan hukuman ke atas Adam sebelum beliau dipanggil untuk memberikan pembelaannya”
32. Jawatankuasa hendaklah menyedari mengenai situasi duluan yang berbahaya yang ia telah putuskan dengan cuba untuk menjatuhkan hukuman ke atas DSAI tanpa memberikan beliau, hak dan peluang untuk didengar khususnya dari segi hak dan kebebasan fakta dan keadaan berhubung dengan pengataan yang dibuat terhadap beliau. Isu-isu dari segi fakta telah dipertikaikan secara ‘panas’. Dalam situasi ini, mereka sepatutnya disiasat.
33. Penolakan oleh majoriti Jawatankuasa untuk membenarkan DSAI akan hak dan peluang untuk :-
33.1 mempunyai peguam undang-undang untuk hadir bagi dalam pembelaannya;
33.2 mendengar keterangan yang ditujukan terhadap beliau dan menguji keterangan tersebut melalui pemeriksan balas; dan
33.3 memanggil saksi-saksi dan untuk mengemukakan pembelaannya sendiri.
Memberi maksud kepada mala fides, dengan terang-terangan melanggari keadilan asasi dan akan menjadikan mana-mana keputusan yang dibuat oleh Jawatankuasa sama sekali tidak selamat dan arbitrari.
34. Sebagaimana dianalisis di atas, ia adalah tidak mungkin bagi mana-mana tribunal munasabah dan tidak berat sebelah untuk mendapati bahawa DSAI bersalah dalam mengelirukan majlis di bawah Peraturan 36(12) Peraturan-peraturan Majlis Mesyuarat atas dasar bahawa Usul Kerajaan adalah berdasarkan keterangan yang kurang memuaskan (sekiranya ia boleh dipanggil sebagai keterangan pada asalnya) dalam bentuk surat daripada APCO dan jawapan diberikan oleh Menteri Koh dan Nazri.
Implikasi teruk bagi kebebasan bersuara untuk Ahli-ahli Parlimen
35. Sebagaimana dinyatakan di atas, kami menarik diri daripada prosiding pada mesyuarat keempat Jawatankuasa selepas majoriti Jawatankuasa memutuskan untuk meneruskan dengan siasatan tanpa memanggil mana-mana saksi termasuk DSAI dalam pembelaan beliau. Hakikatnya mengikut hati nurani, kami tidak boleh mengaitkan selanjutnya dengan prosiding yang begitu cacat dan tidak adil dan sekarang ini telah dipercepatkan lagi untuk membuat tindakan sewenang-wenangnya ke atas hak-hak asas DSAI dengan sasaran utama adalah untuk mencapai keputusan bersalah dan pengesyoran bagi hukuman yang cepat. Majoriti Jawatankuasa bukan lagi merupakan penanya yang munasabah dan mempunyai objektif tetapi sekarang jelas bertindak secara fide untuk tujuan yang tersembunyi.
36. Kami tidak menganggapnya sebagai satu ilusi bahawa keputusan bersalah akan diberikan oleh ahli-ahli Jawatankuasa yang selebihnya berhubung dengan usul yang dirujukkan oleh Majlis mengenai DSAI. Walau bagaimanapun, kami tidak mempunyai pengetahuan mengenai hukuman yang majoriti Jawatankuasa telah syorkan.
37. Prosiding ini telah dimulakan disebabkan oleh DSAI membuat kenyataan tertentu dalam Majlis berhubung dengan perhubungan di antara APCO dan Kerajaan dan Kerajaan Israel. Apa yang kelihatan mengujakan adalah rujukan kepada APCO dalam memberi nasihat mengenai 1Malaysia yang sekarang dianggap sebagai “kesalahan melanggar” dalam perkara yang dirujukkan kepada Jawatankuasa oleh Majlis.
38. Sebagaimana dinyatakan di atas, DSAI telah mengatakan dalam ucapan beliau dalam Majlis bahawa perhubungan di antara orang-orang penting dalam APCO, firma-firma bersekutunya dan penasihat-penasihat dan orang-orang yang terlibat dalam program 1 Malaysia dalam pejabat Perdana Menteri Najib telah bermula lebih awal sebelum kontrak ditandatangani pada Ogos 2009 di antara APCO dan Kerajaan sendiri. Beliau telah membuat keterangan mengikut keadaan yang mencukupi dalam ucapan beliau di Parlimen dengan menyatakan, antara lainnya, bahawa laporan media yang boleh dipercayai mengatakan bahawa APCO telah membantu APCO telah membantu Najib menyusun strategi 100 hari beliau termasuk pesanan 1 Malaysia dan inisiatif-inisiatif beliau yang lain. Ia serupa dengan yang dilaporkan bahawa APCO telahpun mempunyai pegawainya yang diletakkan di pejabat Najib sejak hari-hari awal pentadbiran (lihat Hansard 30.3.10 muka surat 34. Pada pandangan kami dengan mengikut mana-mana standard munasabah, ini adalah lebih daripada asas yang mencukupi bagi pengataan bahawa APCO sebenarnya terlibat dalam pesanan 1 Malaysia. Ini diperkukuhkan lagi melalui fakta bahawa Kerajaan secara rasmi telah mengupah APCO dari Ogos 2009 dengan tugasan “komunikasi komprehensif” bagi “rangkaian meluas inisiatif pemulihan” (lihat Hansard 30.3.10 muka surat 33). Ia sekarang telah diketahui umum bahawa Kerajaan telah membayar sehingga RM 76 juta bagi perkhidmatan APCO tersebut.
39. Dari segi perhubungan APCO dengan Kerajaan Israel, DSAI dalam Majlis telah mengemukakan perkara-perkara khusus berhubung dengan perhubungan secara kontrak di antara APCO dan Israel dan juga memberikan butir-butir mengenai hubung kait rapat di antara orang-orang penting dalam APCO dan tokoh-tokoh kanan dalam penubuhan perisikan dan pertahanan Israel. Beliau juga menimbulkan kebimbangan tentang penggunaan firma seperti APCO dengan mengambil kira reputasinya yang telah memberi khidmat kepada pelanggan-pelanggan seperti bekas diktator Nigeria, Sani Abacha, Presiden sepanjang hayat Kazakhstan, Nursultan Abishuly Nazarbayev antara lainnya. Menimbulkan isu-isu ini secara jelas adalah dalam peranan dan tanggungjawab beliau sebagai Pemimpin Pembangkang yang mengambil kira bahawa Malaysia, dari segi sejarah merupakan pengkritik hebat Israel khususnya atas layanan mereka terhadap penduduk-penduduk Palestin. Tujuan beliau dalam menimbulkan isu tersebut adalah untuk memastikan agar Kerajaan mengambil langkah berhati-hati berhubung dengan perhubungannya dengan APCO apabila mengambil kira situasi APCO sebelum ini yang telahpun terbukti dan memanggil bagi pembatalan kontrak dengan APCO. Beliau juga telah menimbulkan kebimbangan tentang pelanggaran serius atas keselamatan berhubung dengan sistem IT untuk pihak polis melibatkan ejen-ejen perisikan Israel.
40. Pada pandangan kami, pengataan oleh DSAI ini adalah sepenuhnya dalam skop dan kuasa beliau sebagai seorang Ahli Parlimen dan Ketua Pembangkang akan lakukan. Sebenarnya, beliau berkewajipan untuk berbuat demikian.
41. Perkara melanggar yang kelihatan akan dianggap sebagai perkara yang mengujakan di mana APCO memberi nasihat kepada Kerajaan mengenai 1 Malaysia secara jelas merupakan ulasan politik yang adil mengambil kira fakta-fakta mengikut keadaan yang telah beliau kemukakan sebagai sokongan sebagaimana dikemukakan di atas.
42. Dengan menggunakan Peraturan-peraturan Mesyuarat 36(12) berhubung dengan kesalahan “mengelirukan Parlimen” terhadap DSAI secara jelas merupakan pengeliruan yang lengkap dan penyalahgunaan yang ketara ke atas kaedah tersebut. Dengan menggunakan Peraturan-peraturan Mesyuarat 36(12) dalam konteks ini akan mengakibatkan ancaman serius kepada kebebasan bersuara ahli Majlis.
43. Kebebasan ini tidak boleh dipandang ringan. Ianya dilindungi oleh statut dalam bentuk Akta Majlis Parlimen (Hak dan Kebebasan dan Kuasa) 1952 (Disemak 1988, Akta 347)(Lihat Lampiran 15). Seksyen 3 dibaca seperti berikut:
Freedom of speech and debate.
There shall be freedom of speech and debate or proceedings in the House and such freedom of speech and debate or proceedings shall not be liable to be impeached or questioned in any court or tribunal out of the House.
Diterjemahkan sebagai:
Kebebasan bersuara dan berdebat.
Akan terdapat kebebasan bersuara dan berdebat atau prosiding dalam Majlis dan kebebasan bersuara dan debat atau prosiding sedemikian tidak boleh dicabar atau dipersoalkan dalam mana-mana mahkamah atau tribunal di luar Majlis
44. Imuniti bagi ahli-ahli akan apa-apa yang dikatakan atau dilakukan di hadapan Majlis adalah diperuntukkan dalam Seksyen 7 seperti berikut:
7. Immunity of members from civil or criminal proceedings for anything done or said before the House.
No member shall be liable to any civil or criminal proceedings, arrest, imprisonment, or damages by reason of any matter or thing which he may have brought by petition, bill, resolution, motion, or otherwise, or have said before the House or any committee.
Diterjemahkan seperti berikut:
7. Imuniti ahli-ahli daripada prosiding sivil atau jenayah bagi apa-apa yang dilakukan atau dikatakan di hadapan Majlis.
Tidak ada ahli yang bersalah atas mana-mana prosiding sivil atau jenayah, penahanan, hukuman penjara, atau kerosakan atas alas an mana-mana perkara atau keadaan yang beliau mungkin mulakan melalui petisyen, rang undang-undang, resolusi, usul, atau sebaliknya, atau telah dikatakan di hadapan Majlis atau mana-mana jawatankuasa.
45. Ia juga diperuntukkan dalam seksyen 32 undang-undang yang sama bagi mengelakkan sebarang keraguan bahawa ahli-ahli Parlimen di Malaysia mempunyai hak dan kebebasan, imuniti dan kuasa yang sama sebagaimana dimiliki oleh ahli-ahli House of Commons di United Kingdom dengan itu memelihara semua hak dan kebebasan dan imuniti common law yang diberikan kepada ahli-ahli parlimen.
46. Ahli-ahli Majlis sepatutnya memahami sepenuhnya bahawa Kaedah 36(12) Peraturan-peraturan Mesyuarat bertindak untuk melarang ahli-ahli Parlimen daripada mengelirukan Majlis dan adalah terpakai kepada semua ahli Parlimen, melalui konvensyen, konvensyen yang ditubuhkan dalam Parlimen Komanwel yang serupa seperti di United Kingdom, Kanada dan Australia adalah yang pada kebiasaannya digunakan terhadap Menteri Kabinet Kerajaan bagi memastikan agar mereka tidak mengelirukan Parlimen.
46.1 Ia adalah untuk memastikan agar Menteri Kabinet menunjukkan tahap keikhlasan dan kejujuran yang paling tinggi apabila mengemukakan jawapan mereka kepada pertanyaan tertentu dalam Parlimen dan adalah perkara utama kepada konvensyen perlembagaan “Tanggungjawab Menteri” kepada Parlimen.
46.2 Ciri asasi mengenai penggunaan kaedah adalah bahawa Menteri/ahli yang melanggar hendaklah secara mengetahui mengelirukan Majlis dengan menyatakan fakta-fakta yang beliau ketahui sebagai palsu. Ini dengan mudah boleh ditunjukkan oleh satu contoh disebut dalam Erskine May “Amalan Dalam Parlimen” (lihat muka surat 132)(Lihat Lampiran 17) yang berlaku dalam House of Commons pada 1963 di mana Lord Profumo, yang pada masa itu adalah Setiausaha Pertahanan, secara diketahui telah membuat kenyataan palsu dalam Majlis bahawa perhubungan beliau dengan pelacur kelas atasan, Christine Keeler tidak mengandungi kata-kata yang kurang sesuai. Soalan ditanya oleh beliau adalah relevan disebabkan oleh wanita yang sama yang telah dikenali mempunyai hubungan sulit dengan atase pelayaran daripada Kedutaan Soviet. Selepas itu ia telah didedahkan kepada umum bahawa beliau sebenarnya mempunyai hubungan sulit dengan Cik Keeler dan kemudiannya telah meletak jawatan sebagai Menteri. Majlis kemudiannya telah mendapati beliau bersalah atas penghinaan melampau dalam mengelirukan Majlis.
47. Peraturan tidak pernah dihasratkan untuk digunakan sebagai alat bagi menghukum mana-mana ahli Majlis bagi menyediakan tafsiran yang berbeza berhubung dengan fakta-fakta yang serupa atau menyatakan sesuatu dari sudut pandangan politik.
48. Ahli-ahli Kerajaan mungkin terkejut dengan kenyataan bahawa syarikat perhubungan awam dengan hubung kait diketahui dengan Israel jugalah yang memberi nasihat mengenai 1Malaysia. Itu adalah sebahagian daripada pertikaman lidah dalam debat di Parlimen dan hendaklah diiktiraf sedemikian rupa.
49. Kenyataan DSAI bukan sahaja merupakan ulasan politik yang adil tetapi juga telah disokong oleh pengataan-pengataan mengikut fakta. Malangnya beliau kemudiannya telah dihalang daripada mengemukakan dokumen dan keterangan oleh beliau sendiri dan melalui saksi-saksi bagi mewujudkan fakta-fakta tersebut.
50. Pendirian Kerajaan dalam memilih untuk membesar-besarkan kesan yang timbul daripada ulasan tersebut, dan selanjutnya melancarkan satu usul bagi penghinaan berbelakangkan ulasan sedemikian, boleh dilihat sebagai apa yang sebenarnya adalah – satu percubaan untuk menyekat kebebasan bersuara dalam Dewan Rakyat.
51. Sekiranya kami memilih untuk menutup mata sekarang dan membenarkan penggunaan berterusan ke atas Peraturan-peraturan Mesyuarat 36(12) terhadap DSAI, ia mungkin membentuk keadaan duluan yang berbahaya yang mungkin bertindak untuk mengurangkan keupayaan ahli-ahli Dewan Rakyat untuk menjalankan secara berkesan peranan perlembagaan mereka sebagai pemeriksaan terhadap Kerajaan. Bagi sistem sekatan dan imbangan untuk berfungsi, ahli-ahli Dewan Rakyat hendaklah dibenarkan untuk meneliti secara bebas dan berkesan tindakan Kerajaan tanpa ketakutan didakwa.
52. Atas semua alasan di atas, kami mendorong semua ahli Majlis untuk menolak sebarang keputusan bersalah oleh Majlis berhubung dengan pengataan terhadap DSAI yang mengelirukan Majlis.
Yang benar,
................................................ ..............................................
Karpal Singh R.Sivarasa
Ahli Parlimen bagi Bukit Gelugor Ahli Parlimen bagi Subang
[1] Seksyen 29 Akta Majlis Parlimen (Hak dan Kebebasan dan Kuasa) 1952( “Akta 347”) (Lampiran No 15)
No comments:
Post a Comment